"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

CPNPB

dinsdag, 6 september 2022

[Column] Het was natuurlijk niet slim van de directeur van de CPNB, Eveline Aendekerk, om enkele weken geleden Marco Minco’s Het bittere kruid af te serveren en te stellen dat wanneer je de novelle aan scholieren aanbiedt “vrij vakkundig het leesplezier eruit [wordt] geramd”. De hele literaire wereld viel over haar heen, en terecht. Excuses volgden. Minco’s Het bittere kruid is gewoon een goed boek. En als het al klopt dat het boek enkele jongeren tegenwoordig minder aanspreekt omdat de Tweede Wereld Oorlog inmiddels wel heel lang geleden is, dan moet je daar maar andere goede, en meer hedendaagse literatuur tegenover zetten. Zo moeilijk is dat niet. Het is belangrijk dat jongeren óók goede literatuur lezen, naast thrillers, fantasy en young-adult boeken waar ze misschien meer zin in hebben. Literatuur geeft commentaar op ons eigen leven en schetst vergezichten en ideeën waar je mogelijk zonder literatuur niet op zou komen.

De voortvarendheid waarmee Aendekerk haar taken opneemt, leidde eerder ook al eens tot het vallen van de spreekwoordelijke spaanders. Want hakken doet ze wel. De CPNB, de marketingorganisatie van boekhandels en boekenuitgevers werkt onder haar leiding aan de vernieuwing van het boekenvak. In dit kader werd het boekenplatform Hebban aangekocht, waar honderdduizenden lezers aan verbonden zijn. Een goede zet, want zo kan de CPNB zijn campagnes direct bij een breed publiek introduceren. Op de website valt te lezen dat het doel van de organisatie is om “steeds meer Nederlanders de waarde van boeken [te laten] ervaren en inzien”, en ze doet dat waar ze kan. We lezen daar ook dat men lezen wil bevorderen en boekbezit wil stimuleren: “We willen alle Nederlanders op een onderscheidende, geloofwaardige en relevante manier in aanraking brengen met het boek.” Dat is natuurlijk prachtig. Wat voor soort boeken boek maakt de CPNB eigenlijk niet uit. In de Boekenweek die zij elk jaar organiseert draait het vooral om literatuur, in de acties rond de zomer promoot de CPNB onder andere thrillers en feelgoodromans. Op Hebban worden vooral populaire – lees goedverkopende – boeken besproken, zowel literatuur als thrillers, feelgood, young-adult en kinderboeken. Heel moeilijke en ontoegankelijke literatuur en non-fictie kom je er minder tegen en dat zijn ook vaak boeken die maar kleine oplages halen. Gelukkig zijn er andere organisaties die ervoor zorgen dat deze boeken toch gelezen kunnen worden. Zonder bijvoorbeeld het Nederlandse Letterenfonds met een budget van vele miljoenen zou het literair landschap er buitengewoon schraal uitzien.

Waarom is iedereen dan toch vaak zo boos op de CPNB? Natuurlijk, op uitglijders zoals die van Aendekerk moet gereageerd worden, maar dichten we de CPNB niet te veel invloed toe? Het is een marketingclub, niet meer en niet minder. Ze werken niet voor verheven doelen, ze moeten gewoon zorgen dat er brood op de plank van uitgevers en boekhandels komt. Dat ze en passant allerlei zaken rond het stimuleren van lezen doen is dan mooi meegenomen. Zonder lezers immers geen boekverkoop meer. Precies op deze manier startte deze week de Centrale Organisatie voor de Vleessector de actie Nederland Vleesland. Zonder vleeseters geen vleessector meer, zonder lezers geen boekensector.

Marketing dus. Daarom sloeg de NRC in haar hoofdredactioneel commentaar over de kwestie Aendekerk – Minco de plank volledig mis door te stellen dat “De CPNB er goed aan [zou] doen de marketing te laten voor wat het is en zich te bezinnen op de beginselen – om hopelijk tot de conclusie te komen dat het de moeite waard is om te promoten wat kwetsbaar en van waarde is.” Maar dat is helemaal niet de kerntaak van de CPNB. Laat de verheven idealen maar bij het Letterenfonds, daar is literatuur in goede handen.

Boekenkrant

Misschien moet de Stichting CPNB wel hernoemd worden, tot de Stichting CPNPB, Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Populaire Boek. Dat is natuurlijk een grapje, maar erg is het helemaal niet dat de CPNPB zich zo inzet voor verkoop van populaire boeken. Laat jongeren vooral kennis maken met populaire boeken, hoe meer, hoe beter. Een groep zal dan als ze uitgekeken raken op de populaire fictie gaandeweg kiezen voor literatuur en serieuze non-fictie. Een groot en breed boekenaanbod van populaire boeken maakt de weg vrij voor de overstap naar literatuur. Zo is het altijd geweest, en zo blijft het hopelijk met behulp van de CPNPB nog heel lang doorgaan.

Eerder verschenen in Bazarow Magazine


Nieuws: Geruchten over fusie uitgeefconcerns VBK en WPG

donderdag, 28 maart 2024

Sinds het Boekenbal op 15 maart gaat er een gerucht rond dat een fusie aanstaande is tussen uitgeef...


Verslag: Wat is het belang van recensies voor de boekenwereld?

donderdag, 28 maart 2024

Succesvolle derde Recensentendag van Bazarow en de Boekenkrant Recensies blijven belangrijk voor...


Nieuws: Best verkopende boeken week 13 - 2024

donderdag, 28 maart 2024

Literatuur grote winnaar van de Boekenweek 2024 De Boekenweek van 2024 ligt inmiddels weer achte...


Podcast literatuur: De Nieuwe Contrabas 133 – Piekt Joost de Vries?

donderdag, 28 maart 2024

Het team van de Nieuwe Contrabas, Hans van Willigenburg en Chrétien Breukers, behandelen in editi...