De verslagenen
waarom de Eerste Wereldoorlog nooit is opgehouden, 1917-1923

Recensie
Waarom de Eerste Wereldoorlog nooit is opgehouden 1917-1923
[Signalering] De Eerste Wereldoorlog leidde tot de ondergang van de grote Centraal- en Oost-Europese rijken: het Duitse keizerrijk, de Habsburgse Dubbelmonarchie, het Osmaanse rijk en het Russische tsarenrijk. In de randgebieden van de verdwenen imperia probeerden nieuwe en oude nationale staten met geweld een plaats te veroveren. Daarbij werd niet meer alleen gestreefd naar een militaire overwinning op een vijandig leger. Het geweld werd nu nadrukkelijk ook tegen de burgerbevolking gericht met als doel de vorming van etnisch homogene staten. Deze ‘genocidale logica’ had weliswaar al een voorgeschiedenis in de Europese koloniën en de Armeense genocide, maar werd nu een wezenlijk bestanddeel van de politieke cultuur in grote delen van Europa.
Gerwarth geeft een uitgebreid overzicht van de conflicten en moordpartijen die het gevolg waren van het wegvallen van het centrale gezag van de grote multiculturele rijken. En hij ziet in deze nieuwe ‘genocidale logica’ de ideologische basis van de politiek die nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog in het bezette Oost-Europa zou voeren. Daarbij wijst hij er terecht op dat dit geen onvermijdelijke ontwikkeling was. Maar de overwinnaars van de Eerste Wereldoorlog beschouwden de vredesverdragen van Parijs als voortzetting van de oorlog met andere middelen en drongen de nieuwe, vaak democratisch gezinde regeringen (zoals van de Weimarrepubliek) zeer harde voorwaarden op. Deze houding zette de deur open voor nationalistische en revisionistische politieke alternatieven.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
Samenvatting
Voor de westerse bondgenoten is 11 november 1918 altijd een plechtige datum geweest - het einde van een oorlog die weliswaar een generatie had verwoest, maar ook de overwinning betekende, want tegen een verschrikkelijke prijs waren de voornaamste vijanden totaal verslagen: het Duitse Keizerrijk, Oostenrijk- Hongarije en het Ottomaanse Rijk. Maar voor de rest van Europa was het een dag zonder betekenis. Die landen kwamen stuk voor stuk terecht in een voortdurende, nachtmerrie-achtige serie conflicten.
In De verslagenen, een even oorspronkelijk als aangrijpend standaardwerk, vraagt Robert Gerwarth ons de werkelijke erfenis van de Eerste Wereldoorlog onder ogen te zien. Niet de loopgraven vernietigden de toekomst van Europa, maar de verschrikkelijke nasleep ervan, waarin landen aan beide kanten van het oorspronkelijk conflict werden geteisterd door revoluties, pogroms, burgeroorlogen en volksverdrijvingen. Nu waren het geen legers die elkaar te lijf gingen, maar burgers en paramilitairen, gedreven door een moordzuchtig gevoel van onvrede en machteloosheid.
In de jaren na 1918 kwamen opnieuw miljoenen om. Het was hier, op de puinhopen van het oude Europa, dat extreme ideologieën als het fascisme tot bloei konden komen.
Verwachte leverdatum: Onbekend
- Geschiedenis en archeologie
- Geschiedenis
Gratis bezorging
vanaf € 17,50
Retourneren
retourneer je artikel
Op werkdagen voor 23:00 besteld
morgen in huis
Stevig verpakt
bezorgd door PostNL
Veilig en snel winkelen
