De Ickabog

Rowlings fantasie is wat roestig geworden

[Recensie] Is het nou fake-news of niet, dat gerucht over een enorm monster dat Steenrijk bedreigt? Die vraag zweeft boven De Ickabog, het boek van J.K. Rowling dat er ineens was tijdens de pandemie. Een actuele kwestie want waar kennen we dat ook al weer van: het zaaien van twijfel door liegende gezagdragers, bestuurders en wat we tegenwoordig ‘influencers’ noemen. De overheid heeft er duidelijk belang bij om de mythe in stand te houden maar er zijn ook wel degelijk aanwijzingen dat de Ickabog bestaat.

De overheid die er voordeel uit put de mythe in stand te houden, bestaat in dit geval vooral uit de baronnen Van Bulckhoven en Ter Sluycks die hun vriendschap met de niet al te snuggere koning Fred vooral voor eigen gewin proberen uit te buiten. Via de vorst beïnvloeden en manipuleren ze het volk en verrijken zichzelf. Natuurlijk staan er altijd dappere dodo’s op die het zaakje niet vertrouwen en op onderzoek uitgaan. Het mysterie over het monster blijft lang niet opgelost en dat is de stuwende kracht achter De Ickabog. Rowling schreef het al eerder  tussen de Harry Potter boeken door, maar maakte het nooit af. Tijdens de corona-crisis kwam het er wel van, ze zette het online en vroeg kinderen er tekeningen bij te maken.

In de Nederlandse versie zijn de illustraties dus van onder andere Indy (12) uit Tubbergen, Melke (9) uit Grave, Malin (10) uit Culemborg , Daphne (8) uit Vorden en Ravi (12) uit Amersfoort. Prachtig natuurlijk want dan staat je tekening zomaar ineens in het boek van een van de beroemdste kinderboekenschrijver ter wereld. Misschien is dat nog wel het interessantste onderdeel van dit boek, de beelden die het verhaal oproept bij kinderen. Het monster ziet er dan weer gruwelijk en dan weer vrij vriendelijk uit. Wel groen, want zo wordt hij door Rowling beschreven.

Door de vele korte hoofdstukjes, in totaal 64,  is De Ickabog bij uitstek een voorleesboek. De radertjes van de fantasie draaien bij Rowling nog al zijn ze hier en daar wat roestig. Steenrijk kent provincies met namen als Soesdijk, Sudderveen, Fustenburg en Karnhem (vaste Rowling-vertaler Wiebe Buddingh’ kon zich weer uitleven) en het is uit te tekenen waarmee diens inwoners hun inkomsten vergaren. Die voorspelbaarheid is kenmerkend, net als de karikaturale personages. Met name de baronnen lijken uit een John Lanting-klucht te zijn weggelopen. Net als in de Harry Potter-boeken gaat het er niet zachtzinnig aan toe: de lijken vliegen door de lucht en wordt er gemarteld alsof het dagelijkse kost is.

Gelukkig valt er ook het nodige te lachen en is de ironie nooit ver weg. Maar in de basis is het niet veel meer dan een schematisch verhaal over goed en kwaad en mensen die zich maar al te graag om de tuin laten leiden. Rowling kan natuurlijk fantastisch schrijven en dat vakmanschap houdt De Ickabog net aan overeind. Wat zou het toch interessant zijn als Rowling zich weer eens met hart en ziel en al haar aandacht en creativiteit op de kinderliteratuur zou storten.

—

Voor het eerst verschenen op Jaapleest