Ambt Nederbetuwe Gerichtssignaat 1476-1478

Samenvatting

Dit eerste deel van de Serie Gerichtelijke Transcripties Nederbetuwe bevat de oudste bewaard gebleven handelingen van het Hoogadelijk Landgericht van de Nederbetuwe. De transcriptie wordt kort ingeleid en de getranscribeerde tekst is voorzien van verduidelijkende voetnoten. Dit boek(je) omvat een periode van twee jaar en loopt van 13 mei 1476 tot en met 4 mei 1478. Het is bijzonder dat dit bewaard is gebleven, daar er tussen dit boek en het volgende een periode van 80 jaar ligt, waarvan tot op heden nog niets is teruggevonden.

Ook al is hier sprake van een klein boek, de inhoud is toch zeer leerzaam voor de rechtsgeschiedenis van de Nederbetuwe. Er is voornamelijk sprake van civiele rechtspraak en een enkele maal van criminele zaken. Uit de aantekeningen blijkt dat doorgaans de zaken kort werden benoemd. Slechts een enkele maal werd een zaak uitgebreider beschreven. Het geheel wekt de indruk dat hier sprake is van een aantekeningenboek, waarbij de zaken zeer waarschijnlijk nader werden vastgelegd in aparte dossiers. Dit valt in het bijzonder op om reden er nauwelijks sententies in zijn opgenomen. Desalniettemin blijft er voldoende informatie over om een beeld te kunnen vormen van de rechtspraak in deze jaren.

Dr. Peter Dirk Spies (Amersfoort, 1955) promoveerde in 2017 aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn op de studie: De classis van Tiel 1579-1816. De gereformeerde kerk in de Nederbetuwe in het spanningsveld van politieke machten en maatschappelijke veranderingen. Hij is onder andere werkzaam geweest als hoofd van een afdeling archief, bibliotheek en documentatie, als theoloog binnen de Nederlandse Hervormde Kerk en als jurist in bestuursrechtelijke zaken. Daartoe volgde hij enkele archiefopleidingen en bekwaamde zich in bestuursrecht en paleografie. Zijn onderzoeksgebied en specialisatie betreft in het bijzonder de kerkelijke, rechtelijke en politieke ontwikkelingen binnen het voormalig Hertogdom Gelre.