Knap oorlogsdrama dat zoveel sterker had kunnen zijn
[Recensie] Laatst las ik 2034: oorlog in de moderne tijd. Toeval bestaat niet. De oplopende spanningen in de wereld zijn al jaren voelbaar. De strijd tegen terrorisme, de oorlogen in Irak, de strijd in Syrië, de afschuwelijke oorlog in Jemen. En nu nog veel dichterbij omdat de Russische Federatie besloten heeft Oekraïne binnen te vallen, een aantal jaren na de annexatie van de Krim.
De beelden van wanhopige burgers, steden die volledig worden vernield, stromen vluchtelingen en kilometerslange rijen militaire voertuigen voeden onze angst. De vrijheid waarin we leven staat onder druk. We zijn afhankelijk van het gedrag van anderen en dat maakt dat we de controle dreigen te verliezen over onze eigen veiligheid.
Tot nul gereduceerd
In 2034 gaat het om dezelfde controle op een geografisch afwijkend deel van onze aardkloot. De Chinese Zee en Iran zijn toneel van een aantal incidenten tussen wereldmachten. De spanningen lopen op nadat een hack ervoor heeft gezorgd dat het technologische voordeel van de VS op militair vlak tot nul is gereduceerd. Een wereldmacht moet noodgedwongen op de knieën.
De gelijkenis met de huidige spanningen is gemakkelijk te maken. De arrogante houding van de Verenigde Staten met hun overtuiging dat zij het ‘goede’ vertegenwoordigen en de tegenstanders ‘fout’ zijn, wordt kritisch beschreven. We hebben te maken met propaganda, eenzijdige informatie en fake news. Er trekken complete cameraploegen mee ten strijde. De wereld is veranderd. En niet zo ver geëvolueerd dat we alle conflicten met woorden kunnen oplossen. Wellicht is dat de allergrootste teleurstelling.
Beide auteurs van 2034 – Elliot Ackerman en James Stavridis – schrijven voor Amerikaanse media als Time Magazine, the New Yorker en Esquire. Ze hebben een militaire achtergrond op het gebied van bij de Amerikaanse Marine en de NAVO en schrijven naast fictie ook non-fictie.
Vooroordelen waarmee kampen dealen
Het verhaal spreek tot de verbeelding en toont allerlei vooroordelen waarmee verschillende kampen dealen. Wanneer je moeite zou doen om je te verdiepen in de angst en zorgen van de andere partij, is er een grotere kans op een vreedzame oplossing.
Meestal gebeurt dit onvoldoende waardoor we al gauw in een fase komen waarbij conflicten leiden tot het tonen van spierballen. En een garantie voor verdere escalatie.
Het inhoudelijk deel over defensie zit wel goed bij de auteurs van 2034. Het beklemmende gevoel komt vooral veroorzaakt door de raakvlakken met gebeurtenissen nu. Het spanningsdeel en het sociaal-emotionele deel van het verhaal, zijn beduidend minder sterk uit de verf komen. Het is teveel een strategisch spel dat zakelijk wordt weergegeven en nergens de personages, die in basis zeer interessant zijn, tot leven weten te wekken.
Daarmee is 2034 geen slecht boek maar. het boek is teveel een journalistiek verslag, met een schrijfstijl die alle gevoelens mist die oorlogsdreiging en escalatie juist in zich heeft. Geen oorlog zonder menselijk leed, angst en hoop.
Blijkt van een groot sociaal hart
Ter vergelijking: Ken Follett heeft zijn defensiekennis aangevuld met hulp van experts. Hij geeft blijk van een groot sociaal hart. De combinatie maakte Nooit tot een meesterwerk. Defensie-experts Elliot Ackerman en James Stavridis hadden er bij het schrijven van 2034 goed aan gedaan, de hulp in te schakelen van mensen die gevoelens tonen die losstaan van de nuchtere feiten.
2034 is een boek over oorlog en dreiging. Een fictief verhaal dat als non-fictie is verpakt. De krant van morgen met een rampzalige kop. Zeker niet slecht, maar het had zoveel meer kunnen zijn dan alleen verslaglegging.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
