Verhalen die kriebelen
[Recensie] Sinds 2014 verschijnt bij Godijn Publishing de ‘cijferreeks’. Dat zijn verhalenbundels met verhalen van tussen de tweeduizend en vijfduizend worden. In 22 Groene Kevers staan tweeëntwintig verhalen van tweeëntwintig schrijvers met als ingrediënt ‘kever.’ Hoewel deze auteurs bij het grote publiek niet zo bekend zijn hebben enkele van hen al romans gepubliceerd. Het toont hoeveel mensen plezier beleven aan schrijven, schrijfcursussen volgen, een Schrijvers Academie bezoeken. De resultaten mogen gezien worden. Dat bewijst deze bundel. De cover dekt wel de lading. In veel verhalen komt de bekende Volkswagen Kever voor, ooit ontworpen door Ferdinand Porsche in opdracht van Hitler. Het moest een auto voor het volk worden en werd, omwille van zijn vorm, in de volksmond ‘kever’ genoemd. Op het omslag staan ook insecten, groene kevers. Ook die komen in de nodige verhalen voorbij, net als de ‘vijftig tinten groen.’ Elke schrijver vult zijn ‘kever’ op een originele manier in.
Bij de Thrillers & More-verkiezing voor de beste Nederlandstalige thriller stond Bonuszoon van Antoinette Kalkman (medeoprichtster van de Thrilleracademie) op de shortlist tussen befaamde schrijvers als Simon De Waal, Jeroen Windmeijer en Thomas Olde Heuvelt. Dame van de nacht is de titel van Kalkmans verhaal in deze bundel. Marie-Louise wil haar verleden achter zich laten. Ze komt na tien jaar op het Griekse eiland Samos terug, het eiland dat nu zo in het nieuws is vanwege de mensonterende situatie in de vluchtelingenkampen. Ze gaat er op zoek naar zichzelf. Langzamerhand wordt duidelijk wat het verleden van Marie-Louise is, waardoor ze zo beschadigd is. Ze kiest uiteindelijk voor een nieuw perspectief. Kalkman behoort met Tamara Onos, Barbara Sevestern , Kristel Sassen en Ellis van Iersel tot een schrijfclub, Schrijfjuffers. Zij tekenen voor de vijf openingsverhalen in deze bundel. Het zijn stuk voor stuk verhalen die je meteen volledig in de greep houden. De spanningsboog wordt vastgehouden en de plot is verrassend. Je blijft verbluft achter en gaat herlezen. Dan zie je al die kleine aanwijzingen en zie je hoe het verhaal is opgebouwd. Onos trekt je mee in een bizar verhaal dat de titel Gebiologeerd heeft gekregen en waarin Anna Kanters erachter komt dat er iets speciaals aan de hand is met de dood van haar collega en schrijver van de Wetenschapskrant. De problematiek van de Oostvaardersplassen over het afschieten en bijvoeren van dieren en vooral het bevorderen van de biodiversiteit speelt een rol. Anna komt in een huiveringwekkend onderzoek terecht. Een speciale groene kever speelt een belangrijke rol in het verhaal.
Janneke Bazelmans schreef onder meer de eco-thriller Verkapt, die speelt in Borneo. In het verhaal Keverinvasie kiest ze voor een verrassend perspectief: dat van kevers die moeten vluchten omdat hun bos gekapt is en op zoek gaan naar een nieuwe woonplek. Het verhaal is een prachtige metafoor voor wat vluchtelingen doormaken: mensensmokkel, bevriezen in het ruim van een vliegtuig omkoping, vluchten per boot. De buitenwereld is bang voor keverterrorisme en de keverinvasie moet gestopt worden. Een insectenverhaal dat door de thematiek universeel wordt.
Er staan ook gevoelige verhalen in de bundel. Corine Binnekamp schreef Met de lente een ontroerend verhaal. Opa Arnaud geniet van zijn kleindochter Juliëtte. Juliëtte vraagt hem ‘waar de zwaluwen naartoe gaan’ en Arnoud antwoordt: “Naar de lente”. Poëtischer kun je het toch niet schrijven. Samen gaan ze met de oude VW-kever de vogels achterna. De kever is door Arnoud en zijn verongelukte dochter Chloë opgeknapt. Waarom is van de geboortefoto van Juliëtte de helft afgescheurd? Onderweg krijgen Arnaud en Juliëtte ook een ongeluk. Dat zet Arnaud aan het denken en het raadsel van de foto wordt opgelost. Arnaud accepteert na al die jaren de keuze van Chloë. Het verhaal eindigt prachtig als Juliëtte zwaluwnesten in een stal ontdekt. Met veel liefde beschrijft Hester Hoornstra hoe een autistische jongen zich voelt. Sebastiaan heeft een hekel aan kabaal, is helemaal in de ban van getallen. Hij zoekt de groene muntgoudhaan en wil er eenentwintig hebben. Zijn vader wil van Sebastiaan een stoere vent worden, die voetbalt. Dat is niks voor Sebastiaan. Zijn moeder heeft aandacht voor hem en uiteindelijk…..
Totaal anders is Het geluk van de lafaard van Jeroen Kraakman. Het gaat over twee mensen die het geluk achternagaan en zien waar ze in het leven uitkomen. Dat beschrijft Kraakman vanuit flashbacks in de vorm van ‘Weet je nog toen we…’ Het duo kiest voor de vrijheid. Halverwege het verhaal komt de kentering en groeien ze uit elkaar. Zo indringend en persoonlijk beschreven.
Pakkend is Berend en Beate van Manon Dijkshoorn. Manon is trouwambtenaar en uitvaartspreker. Wellicht is het verhaal een fictieve invulling van wat ze in haar beroepspraktijk heeft meegemaakt. Berend Voshoven is 67 jaar als hij trouwt met Beate Weber die in 1954 in Berlijn is geboren. Als Berend klein is starten zijn ouders een uitwisseling met een kerkgenootschap in Berlijn. Daar ziet hij Beate en ze worden later verliefd. Totdat de Berlijnse Muur verrijst en Beate in Oost-Berlijn vast komt te zitten. Enkele keren rijdt Berend met zijn kever naar het oosten en daar wordt op de achterbank dochter Belinda verwekt. Pas na de Wende zien ze elkaar weer. Belinda is dan 16 jaar. Na zovele jaren gaan ze dus trouwen. Wat er vervolgens gebeurt is aangrijpend.
Voor de lezer is het altijd een verrassing hoe de auteur de kever in het verhaal verwerkt heeft. De ene keer levert dat een spannend verhaal op, dan weer een fantasy-verhaal, of een historisch verhaal. In het verhaal Het verloren eiland (een heksenverhaal) van Tamara Rozengarden wordt een VW-kever zelf ‘een moderne versie van een bezemsteel genoemd.’ Zwakke verhalen kent de bundel niet. Tweeëntwintig schrijvers, tweeëntwintig goed opgebouwde verhalen die op een prettige manier kriebelen.
—
Eerder verschenen op Hebban
