800 gram messen
Onmisbare basiskennis van de chemie, de vraag is alleen voor wie?
[Recensie] Laat de lastige scheikundige wetten links liggen en richt je aandacht op wat echt belangrijk en interessant is. Dat stelt de achterflap van 50 inzichten scheikunde – Onmisbare basiskennis van Hayley Birch. Het boek verscheen onlangs samen met een hele reeks andere 50 inzichten, zoals biologie, natuurkunde en economie. Ook kun je ‘onmisbare basiskennis’ verwerven over de genetica, het menselijk brein en de toekomst. De voorgeschotelde selectie bij 50 inzichten scheikunde is zeker geslaagd. Je begint bij atomen, elementen en isotopen en via eiwitten, suikers en biosynthese eindig je uiteindelijk bij synthetische biologie en toekomstige brandstoffen.
Birch koos die onderwerpen bijzonder goed. Want zowel elementaire basiskennis van de chemie – die atomen dus – als vakgebieden – van kristallografie tot synthese – komen prima aan bod in het boek. Alleen populariseert Birch sommige omschrijvingen te veel. ‘Scheikundigen hebben een vreemd concept van hoeveelheid. Vaak willen ze, in plaats van iets te wegen, precies weten hoeveel deeltjes er zijn.’ Misschien zijn chemici wel vreemd, maar vreemd vind ik vooral deze omschrijving van molen [DLVA: meervoud van mol]. Tenslotte rekenen we niet alles uit in gewichten. Het is leuk om te weten dat je 800 g messen of 1.076 kg auto hebt, maar het is toch echt praktischer om te zeggen dat je zes messen of één auto hebt. En waarom het zo praktisch is om met molen te werken, legt de auteur vervolgens niet uit.
Geen diepgang
Het gros van de omschrijvingen in het boek is helder en duidelijk, ongeacht of het nu om elektroferese gaat, of om de geleidbaarheid van koolstofnanobuisjes. Daarbij verliest Birch ook de actualiteit niet uit het oog; 3D-printen en synthetische bacteriën komen net zo goed aan bod als olie kraken of chromatografie. Daar komt echter ook meteen het grootste probleem aan bod van 50 inzichten scheikunde. Op geen enkel onderwerp gaat de auteur echt diep in. Dat is logisch voor een populair wetenschappelijk overzichtsboek, de vraag is alleen wie je dan als doelgroep wilt bereiken.
‘De voorgeschotelde selectie is zeker geslaagd’
Iemand die niet weet wat elementen zijn, is zeker niet geïnteresseerd in chiraliteit. En een chemicus die stiekem nooit wist hoe een laboratorium op een chip nu eigenlijk werkt, wil meer over het microlab weten dan je op vier pagina’s kwijt kunt. Wellicht dat 50 inzichten scheikunde interessant is voor docenten scheikunde die hun leerlingen iets meer inzicht willen geven in deze vijftig onderwerpen. Voor alle andere mogelijke doelgroepen bestaan er met zekerheid geschiktere naslagwerken.
Eerder verschenen in C2W
