Een ándere viering van vrijheid
[Recensie] Sacha de Boer kennen velen van ons nog als presentator van het acht uur NOS journaal gedurende 1996 – 2003. Daarna legde zij zich toe op haar passie van fotografie en in dit boek heeft zij het onverwacht bijzonder verlopen herdenkingsjaar van 75 jaar vastgelegd: “Zij reisde door heel Nederland en zocht naar de emotie en beleving achter bijzondere momenten en plekken van betekenis”.
Door de gegroeide actuele situatie kreeg de oorspronkelijk feestelijk geplande herdenking “noodgedwongen een ingetogen karakter”. Die kenterende sfeer wordt in dit fotoboek duidelijk zichtbaar en de keuze voor zwart/wit fotografie draagt daar zeker aan bij.
Er zijn ook mooie, aangrijpende verhalen zoals dat van de Jood Max Wolff die onderdook en later als soldaat aan de oorlog deelnam en de Jood David van Huiden die ook onderduikt en wiens ouders op zijn verjaardag zijn omgebracht, zoals later is gebleken. Van heel andere aard, maar met diezelfde oorlog verbonden, is het verhaal van de zoon van een vader die legervoertuigen, die deelnamen aan de operatie Market Garden, verzamelde en restaureerde zodat ze aan parades kunnen deelnemen.
Er zijn vele foto’s met een onverwachte en daarom originele invalhoek. Juist deze foto’s vertolken de sfeer van de herdenking. De foto’s volgen de bevrijdingsroute, vanaf het eerste dorp in Limburg naar Terneuzen en Nijmegen. Mooi is het verhaal van de Sunset March over de brug met 48 lichtmasten die herinneren aan de 48 Amerikaanse soldaten die tijdens de overtocht om het leven kwamen. Aangrijpend is het verhaal over de wijze waarop hun inzet wordt herdacht en de wijze waarop velen zich daarbij vandaag betrokken voelen.
Bijzonder zijn foto’s uit de opname van de speelfilm De Slag om de Schelde, een ten onrechte ‘vergeten’ slag in 1944 die bloedig en belangrijk was om de toegang tot de inmiddels bevrijde havenstad Antwerpen mogelijk te maken. Militairen en bevolking hebben daar grote offers voor moeten brengen. Het is merkwaardig hoe sommige dingen uit het collectieve geheugen verdwijnen terwijl andere alle aandacht krijgen. Daarom is het waardevol dat hier een speelfilm over is gemaakt die de slag vanuit verschillende perspectieven in beeld brengt.
Misschien wel de meest aangrijpende foto’s zijn die van het tijdelijke lichtmonument Levenslicht in Rotterdam, een kunstwerk van Daan Roosegaarde, waar 104.000 stenen licht geven in het ritme van een menselijk hart en de foto met een détail uit het Holocaust namenmonument in Amsterdam, met 102.220 namen.
De meest originele foto is wellicht die van 4 mei in Madurodam.
Een waardevol boek als herinnering aan een bijzonder herdenkingsjaar!
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
