Een menselijk boek waarin vrijheid wordt herdacht
[Recensie] Het CPNB wil een eigen bijdrage leveren aan de viering van 75 jaar vrijheid. De gedachte daarachter zal zijn dat vrijheid van drukpers en meningsuiting wezenlijk is voor het functioneren van de democratie. In de Tweede Wereldoorlog werd de pers direct na de inval van de Duitsers aan banden gelegd. Het is daarom een mooie gedachte om Nederlanders van jong tot oud in dit boek te laten vertellen over hun leven en wat vrijheid voor hen betekent.
75 Nederlanders in de leeftijd van 0 – 75 jaar (voor de jongste kinderen spreken de ouders) die sinds 5 mei 1945 zijn geboren, vertellen over zichzelf, hun familie, wat de oorlog in hun leven betekent en hoe zij tegen vrijheid aankijken. De verhalen worden door paginagrote foto’s van de personen vergezeld.
Een kleine impressie van mensen met hun verhalen die mij in het bijzonder troffen:
De vader van de eenjarige Noah Blom vertelt over zijn vader, haar opa, die ontsnapte uit de rij bij de Hollandsche Schouwburg en zo de oorlog overleefde.
Er zijn ook verhalen van jonge kinderen die naar Nederland zijn gevlucht zoals Ivana (2 jaar) die met haar ouders, een Koerdisch gezin, vanwege de oorlog in Syrië naar Nederland kwam en Ruami (3 jaar) die vluchtte voor de oorlog in Bosnië.
Michael (11 jaar) behoort tot de Sinti; familie van hem is in Auschwitz omgekomen. Hij ervaart druk van de overheid om in een huis te gaan wonen maar dat is niet zijn wens: “Ik hoop dat ik later in een woonwagen kan wonen”.
Thomas (21 jaar) werd als militair uitgezonden naar Afghanistan. Zijn opa was ook in het leger en dat zit hem in het bloed. Hij is bereid risico’s te nemen en wil zelfs zijn leven geven: “Dan ben ik liever tot mijn laatste ademtocht bezig met de strijd voor vrijheid”. Ook Toninko (32 jaar) was militair in Afghanistan. Hij vertelt dat zijn jeep op een bermbom reed en dat hij daardoor zijn benen verloor. Indrukwekkend klinken zijn woorden over die ingrijpende gebeurtenis die zijn leven veranderde: “Of dat de vrijheid waard is? Jazeker”.
De Jood Daniël (22 jaar) ervaart vandaag antisemitisme en draagt om die reden op straat geen keppeltje.
Vincent (27 jaar) vertelt over zijn oma die haar broertje in de oorlog verloor. Hij legde samen met haar in 2019 een krans voor omgekomen burgers. “Bij de kranslegging merkte ik aan mijn oma hoe dit verdriet om haar broertje haar zoveel jaar later nog raakte en een litteken heeft achtergelaten. Wel vond ze het heel mooi dat zijn naam werd genoemd. Voor haar was de cirkel toen rond”.
Jaïr (41 jaar) is mede-initiatiefnemer van Theater Na de Dam waar men aandacht besteedt aan de historische context van de Nationale Dodenherdenking. “Je herdenkt iets van vroeger, maar het moet betekenis hebben voor het nu” is zijn opvatting.
Els ( 44 jaar) is identificatiespecialist bij de landmacht en houdt zich momenteel bezig met de identificatie van 103 Nederlanders die op het ereveld in Loenen begraven liggen.
Johannes (45 jaar) vertelt over zijn opa die in een werkkamp in Japan en zijn oma die in een Jappenkamp in Indonesië heeft gezeten. Waardevol zijn deze woorden van hem: “Zolang je blijft haten, ben je niet echt vrij”.
De vader van Rachel (50 jaar) is een kind van een Amerikaanse soldaat en een Nederlandse vrouw, één van de vele duizenden kinderen die uit de bevrijding voortkwam.
De vader van Maayke (51 jaar) werd tijdens de Hongerwinter als 14-jarige jongen naar Friesland geëvacueerd. Haar opvatting van vrijheid: “Vrijheid behelst voor mij ook de verantwoordelijkheid om de vrijheid van anderen te respecteren”.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
