Over culturen heen
[Recensie] Bangladesh is een arm land waar vaak overstromingen zijn. Dat was het enige wat ik ervan wist. In A Golden Age van Tahmima Anam worden armoede en overstromingen wel genoemd, maar het gaat vooral over de oorlog waardoor Bangladesh in 1971 onafhankelijk werd van Pakistan. Als je op de kaart kijkt, zie je dat Pakistan helemaal niet grenst aan Bangladesh: het noorden van India ligt er tussenin. Toch heette Bangladesh ooit Oost-Pakistan.
Rehana Haque woont Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh. Als de oorlog uitbreekt, zijn haar kinderen Sohail en Maya allebei student aan de universiteit. Ze willen graag meewerken aan de revolutie. Rehana vreest voor hun veiligheid en smeekt ze om thuis te blijven, maar ze begrijpt ook wel dat ze willen helpen. Sohail vertrekt met zijn vrienden naar het front, terwijl ze nooit getraind zijn als militair. Maya neemt het voortouw in demonstraties. Rehana heeft zich altijd schuldig gevoel door gebeurtenissen in het verleden, waardoor ze bereid is alles te doen voor haar kinderen. Ze vindt het zelfs goed dat het huis in haar tuin wordt ingezet. De trouwe huurders zijn immers gevlucht. Het huis wordt gebruikt om een militaire operatie voor te bereiden, waar Sohail en zijn vrienden aan meedoen. Later wordt het huis gebruikt als schuilplaats voor een gewonde majoor, die door Rehana verzorgd wordt. Hij zegt weinig, maar Rehana begint hem na een tijdje steeds meer over zichzelf te vertellen. Op een dag vraagt Sohail haar om nog een gevaarlijke actie, die ze vanwege haar schuldgevoel niet weigert. Hoe lang kan dit goed blijven gaan? Wie zal de oorlog overleven en hoe zullen ze eruit komen?
Ik verwachtte een pittig boek en het kostte me inderdaad wel wat moeite om erdoor te komen. Rehana is niet iemand waar ik me makkelijk mee kan identificeren. Toch wilde ik verder lezen, om te weten hoe het zou aflopen met haar kinderen. Ik hoopte met Rehana mee dat ze veilig thuis zouden komen. Als het saai dreigde te worden, nam het verhaal weer een andere wending. Naar het einde toe wisselen de gebeurtenissen elkaar sneller af.
De sfeer doet me wel denken aan India, zoals ik me dat voorstel door boeken en films: met sari’s en riksja’s, curry en dahl. Er worden ook allerlei gerechten genoemd waarvan ik niet weet wat het is. Een woordenlijst had ik wel handig gevonden, omdat er vaak Indiase termen worden gebruikt. Nu heb ik er meestal maar overheen gelezen en een enkel woord opgezocht.
—
Eerder verschenen op Lalage Leest
