Voor een verloren vriend
[Recensie] We zitten in een vliegtuig, zijn zojuist gerustgesteld dat het relatief gedempte geluid van de motoren niet betekent dat het toestel neerstort, kijken om ons heen, constateren dat de meeste passagiers op de schermpjes voor hen lamzakkig een film aan het bekijken zijn en gaan dan zelf van armoe maar een ouderwets computerspelletje spelen om de tijd te doden. We, dat zijn wij lezers die door de ‘ik’, de schrijver Arjen, meegenomen worden in zijn boek, dit boek.
Een slaperige vlucht later arriveren we in Alexandrië en staan op het balkon van een anonieme hotelkamer te luisteren naar het verkeerslawaai ver beneden. Het is benauwd, het overhemd van Arjen is klam terwijl een briesje over het balkon veegt. Waarom maakt hij deze trip naar Alexandrië?
“Tijd voor mijzelf – daar ontbrak het me niet per sé aan sinds hij zomaar was doodgegaan, dat was juist het hele punt.
‘En als het tegenvalt kun je altijd nog naar het strand,’ zei ze. ‘Of anders maak je er toch een reportage van? Sowieso een goed idee om weer eens wat te schrijven … Of doe het dan voor hém.’
Ja. Voor hem.’”
Die ‘hem’ is Arjens vriend, de te vroeg het aardse bestaan ontrukte Tomas. Een wonderbare man zoals we te lezen krijgen in flashbacks, een kruising tussen een vaderfiguur, een durfal en een alwetende leraar. Tomas duikt op in Arjens leven tijdens hun beider studie en maakt een blijvende indruk door zijn roekeloze gedrag en zijn kosmopolitische gerijptheid. Ze worden al snel vrienden en maken tripjes in de oude Mercedes van Tomas. Tot Tomas op een kwade dag onverwacht overlijdt.
En we Arjen dus terugvinden in Alexandrië, op allerlei manieren het onaanvaardbare trachtend te verwerken. Eén van die manieren is zijn voornemen om de boeken die Arjen heeft geschreven, in een kast in de beroemde Bibliotheek van Alexandrië te zetten. Een andere is het spelen van ouderwetse computerspelletjes. Nog een andere is reizen maken.
Het resultaat is een beetje fragmentarisch, op de emoties verlies, rouw en onbegrip gericht boek. Het gekke is dat echter op één of andere manier die emoties niet echt aangeraakt worden. Wat overblijft is een herinnering die net zo vluchtig is als de schrijver ze maakt in al zijn omzwervingen.
Uit al die brokjes herinnering die uit het verleden omhoog komen, trekt Van Veelen wel weer mooie lijntjes naar zijn oude strijdmakker en aan hun tijd die er ooit was. De neerslag daarvan is dit boek vol lenige taalsprongen, larmoyante schilderingen van mooie momenten, verrassende plaats/tijd-verbindingen en pregnant verdriet. Alles voert terug op het onbegrijpelijke: de dood. De dood die in dit geval zonder op het jaartal te letten een diepe vriendschap onderuit haalde.
—
Voor het eerst verschenen op De Leesclub Van Alles
Ook verschenen op Nico’s recensies
