Achter de schermen van een uitgeverij
[Recensie] In ABC van de literaire uitgeverij kom je, al dan niet in alfabetische volgorde, heel wat te weten over de werking en de filosofie van een literaire uitgeverij. Joost Nijsen, zelf uitgever van Podium, geeft de lezer een interessante blik achter de schermen van de uitgeverswereld. Daarbij vertelt hij leuke anekdotes over schrijvers en hun uitgevers.
In de inleiding van zijn boek vermeldt Nijsen meteen dat de huidige uitgeverswereld zo onderhevig is aan veranderingen door nieuwe media, dat het boek over enkele jaren misschien al aan een herdruk toe is om aanvullingen en correcties toe te voegen. Daarmee kaart hij een actuele kwestie aan: hoe zal het papieren boek evolueren? Gelukkig stelt Nijsen zich niet alleen vragen over het uitgeven, maar geeft hij ook plausibele antwoorden. Zo zal volgens hem het papieren boek wel degelijk blijven bestaan, maar dan waarschijnlijk in de vorm van een soort kwaliteitsproduct. Een lezer van de toekomst zal dus nog steeds naar een ‘echte’ boekenwinkel gaan, maar dan vooral om exclusievere edities van boeken te kopen. Je kan het dus vergelijken met de manier waarop de muziekindustrie is geëvolueerd, waar vinyl opnieuw populair is vanwege het speciale karakter ervan. We zijn alvast benieuwd of Nijsen gelijk heeft.
Verder bespreekt Nijsen ook de vormgeving, promotie en verkoop van boeken. In korte lemma’s legt hij bijvoorbeeld uit hoe de uitgeverij elke keer risico’s neemt wanneer ze een boek uitgeeft. Uitgeven is in die zin bijna gelijk aan gokken: je verliest of je wint. Daarbij moet je vertrouwen op bestsellers die in je assortiment – of beter: fonds – zitten en die eventuele verliezen op de verkoop van andere, minder succesvolle, boeken kunnen compenseren. Om de manier waarop een uitgever redeneert wanneer hij al dan niet beslist om een boek uit te geven beter te begrijpen, zouden sommige schrijvers dit boek misschien eens moeten lezen. Want, zoals Nijsen terecht opmerkt, uitgeven is niet langer een romantisch-literaire zaak. Een uitgeverij is ook een economisch bedrijf dat moet zien te overleven.
Nijsens verhelderende kijk op uitgeven, zorgt ervoor dat dit boek zeer leesbaar en boeiend blijft. Hij verliest zich niet in beschrijvingen van de zakelijke kant van het uitgeven, maar hij heeft het bijvoorbeeld over de relatie tussen de auteur en de uitgeverij, over literaire feestjes en interviews met schrijvers. Zo betreurt hij dat er geen waardige opvolger is van het literaire programma ‘Hier is … Adriaan van Dis’, waarbij auteurs uitgebreid over hun boeken konden discussiëren met interviewer (en intussen zelf schrijver) Adriaan van Dis.
Het enige minpuntje aan dit boek, is de vreemde vormgeving. Dit is iets wat toch wel opvalt als je het de hele tijd over uitgeven hebt. De pagina’s zijn namelijk nogal vreemd gegroepeerd, waardoor je de katernen van het boek niet duidelijk kan onderscheiden. Zo’n vormgeving leek ons toch wel wat slordig, gezien de deskundigheid die in het boek aangeprezen wordt.
Dit boek is dus zeker een aanrader voor iedereen die geïnteresseerd is in het verhaal achter ‘het boek’. In een tweehonderdtal pagina’s kom je de essentie te weten over de gemiddelde literaire uitgeverij. En voor wie er niet genoeg van kan krijgen, is er ook een bibliografie met nog heel wat tot de verbeelding sprekende boeken die Nijsen geciteerd heeft.
—
Eerder verschenen op Cutting Edge
