Een speelse stemmenparade
[Recensie] Kinderboekenschrijvers vaak ook goede romanciers, speelsheid en fantasie, zoals Jaap Robben met Birk en Zomervacht en Bart Moeyaert met Het is de liefde die we niet begrijpen. Ook Martha Heesen is van oorsprong een zeer succesvol jeugdauteur. Het verrast daarom niet dat de novelle Achter de slaperdijk een speelse bijzondere vorm heeft.Cor, ex-kastelein zit voor zijn gesloten en vervallen cafe en kijkt naar de dorpsbewoners die voorbijkomen en de mensen die iedere dag door een busje worden afgeleverd en opgehaald. De auteur maakt het de lezer niet gemakkelijk: ze kiest voor een merkwaardige vorm, want er zijn bijna alleen innerlijke monologen, zelfs de dialogen spelen zich in de hoofden van de personages af.
Mijmeringen
De mijmeringen van Cor bestaan daarbij soms (als ik het goed begrepen heb) ook nog eens uit gefantaseerde verhalen over de mensen die hij langs ziet komen. Andere keren komen die personen echter wel zelf aan het woord. Opletten geblazen dus. Het is aan het begin ook erg lastig te weten wie de personages zijn en hoe hun onderlinge verhoudingen liggen. Sommige personages treden maar een paar keer op zonder duidelijk verband met het verhaal, zoals de torenwachter en de archeoloog Hijmans. Ook de aanzet tot een verwikkeling tussen Leen en de dichter sterft een slappe dood.
Uiteindelijk ontwikkelt zich een nogal dun verhaaltje dat eruit bestaat dat Cor gebukt gaat onder zijn verleden, omdat er iets is gebeurd in relatie tot Atie en Leen. Maar aan het eind blijkt dat allemaal weinig voor te stellen. De auteur maakt zich ervan af met een flinterdunne plot over de herkomst van Leen, waarvan ze de geschiedenis aan het eind in een paar paragrafen afraffelt.
Origineel taalgebruik
Het sterkste aan het boek is het zonder meer originele taalgebruik. De hoofdpersoon Cor blinkt hierin uit, zoals in de benamingen van zijn kat Siem: “Sinte-Simonides, meesmuilende rattenvanger”, “O Sinte-Simonides van de vogelen en de vissen”, “Zo melkmuil, mottige muizelaar”, “[…] luid mauwend met zijn sardienenbek, klepperend met het kaduke kattenluik, […]”Achter de slaperdijk is vooral interessant door de bijzondere vorm waarbij je met alle markante personages via hun innerlijke stem kennismaakt, waarvan vooral die van Cor en Leen je bijblijven. En ook door het originele, speelse taalgebruik. Dat de ’plot’ daarbij weinig voorstelt en veel aanzetten tot een echte verwikkeling niet worden afgemaakt moet je als lezer dan maar op de koop toe nemen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
