"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Afscheidstournee

Vrijdag, 10 maart, 2017

Geschreven door: Vrouwkje Tuinman
Artikel door: Nico Voskamp

Trekken aan een dood paard

[Recensie] Een lijvig boek, zo kunnen we Afscheidstournee wel noemen. Vrouwkje Tuinman neemt de tijd om het curieuze verhaal van de beroemde violist Nicolò Paganini te verslaan. Na zijn dood, wel te verstaan.

Omdat Paganini bij leven (en op zijn sterfbed) niets van de kerk wilde weten, krijgt Paganini’s zoon van die kerk en dus van de autoriteiten geen toestemming om zijn vader officieel te begraven. De staat is onverbiddelijk: geen begrafenis in gewijde grond. Dus sjouwt zoon Achille een leven lang zijn dode vader in een kist met zich mee, vechtend voor eerherstel en steeds opnieuw een andere plek voor de kist zoekend.

Tuinman begint met een blik in het leven van Paganini’s zoon Achille. Die leeft met vrouw Paolina samen op het door paps nagelaten landgoed en kijkt naar haar: “Een van de beste eigenschappen van Paolina was dat ze niet klaagde over het feit dat ze met haar dode schoonvader moest samenwonen.” Al tien jaar zijn ze getrouwd. En al dertien jaar schrijft Achille brieven aan Rome om toestemming te krijgen om een mooie tombe voor zijn vader op te richten. Helaas, men blijft doof voor zijn verzoeken.

Die zoektocht naar erkenning is kortweg eigenlijk het enige dat in Achille’s leven plaatsvindt. Dat is de kracht maar ook de zwakte van dit boek. Het verhaal is interessant. Maar de afloop is bekend, al moet je dan nog 286 pagina’s doorakkeren. Alsof je over de ondergang van de Titanic leest, maar dan zonder de leuke details als het spelende orkest.

Boekenkrant

Tuinman doet haar best wel. Vakkundig wisselt ze in flashbacks tussen het heden en het verleden. We krijgen uitzicht op de flamboyante maar breekbare artiest Paganini. Ook de maar al te bekende schijnheilige houding van kerk en staat brengt ze goed in beeld. Maar haar taal blijft vlak. Wel komt het belangrijkste element goed uit de verf: het nutteloze leven van zoon Achille.

Zijn doel in het leven is eer bewijzen aan zijn briljante vader. Dat lukt niet, omdat hij zelf een kleur- en besluiteloze man blijkt die niet serieus genomen wordt door de autoriteiten. Hij blijft maar sukkelen met de figuurlijke erfenis van zijn vader, trachtend hem een waardig graf te geven. Extra tragisch is dat hij, doordat er geen duidelijke afsluiting van zijn vaders leven komt, ook in spirituele zin geen afscheid van hem kan nemen. Zijn leven is een voortdurend tegen de berg op sjokken zonder hoop op verbetering.

Dat alles krijgen we mee, en meer. Achille verhuist van hot naar her, vindt een hobby (bijen houden), reist veel en sticht een gezin. Paolina is zijn grote steun. Eén van zijn kinderen, de jongen Attilio, is nogal onstuimig. En ondernemend. Zo start de jongeman een handeltje in ‘echte’ haarlokken van Paganini. “Hij (Achille, NV) kwam uiteindelijk achter de waarheid op een manier die niet had misstaan in een komische opera… De deur van Achilles werkkamer was dicht. Er zat te weinig tijd tussen Achilles knokkels op de deur en het moment waarop hij daadwerkelijk naar binnen liep. Betrapt keek zijn zoon op van de spullen die hij blijkbaar snel in een lade wilde vegen. Zwart haar dwarrelde op de grond.”

Meer van dit soort scenes en minder maar scherpere tekst hadden het boek levendiger gemaakt. Zoals het nu is geboekstaafd, overtuigt het verhaal niet helemaal. Wie echter de moeite neemt om door te lezen, kan alleen concluderen dat deze navrante geschiedenis geheel terecht aan de vergetelheid is ontrukt.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.