"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Ahmed Aboutaleb

Dinsdag, 25 februari, 2020

Geschreven door: Elisa Hermanides, Ruben Koops
Artikel door: Evert van der Veen

Sterke biografie over solide politicus

“Dit boek geeft inzicht in het karakter en de ontwikkeling van Ahmed Aboutaleb en kijkt daarbij verder dan zijn eigen perspectief” en: “Wij willen inzicht geven in Aboutalebs leven via thematische hoofdstukken, maar daarbij verliezen we de chronologie niet helemaal uit het oog”, aldus de auteurs op pagina 13 en 15 van de inleiding.

Verweven met gebeurtenissen en ontwikkelingen, geven de auteurs, journalisten bij dagbladen, een beeld van wie Aboutaleb is. Typerend is het feit dat zijn vader woordenboeken voor hem koopt zodat hij zich de Nederlandse taal eigen kan maken. De liefde voor taal en poëzie is dan al opvallend en altijd een sterke kant van hem gebleven. Aboutaleb heeft een goed taalgevoel en kan zich uitstekend mondeling en schriftelijk uitdrukken. Zijn toespraken kunnen krachtig zijn en er zijn dan ook pittige uitspraken van hem bekend waarvan deze misschien wel de meest gewraakte is: “Als het je hier niet bevalt, dan pak je je koffers maar”.

Ambitieus is hij ook, een eigenschap die zich soms ook wel eens wat tegen hem kan keren. Hij wil vooruit komen in het leven, zich breed en diep ontwikkelen en is van plan om iets te bereiken in Nederland waar hij als kind terecht komt. Een leergierige jongen die uiterst serieus met school en opleiding bezig is.

Zo weet hij al jong mooie posities in de samenleving te bereiken en bouwt hij aan een fraaie carrière: directeur van een multicultureel instituut, de eerste journalist met een migratie achtergrond, voorlichter op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, voorlichter van de SER en het CBS, topambtenaar in Amsterdam, staatssecretaris van sociale zaken in het kabinet.

Pf

“Hij is een boegbeeld van de partij (PvdA): hij belichaamt de droom van hard werken, je ontworstelen aan je afkomst en succes hebben. Hij draagt uit wat de mogelijkheid is als iedereen gelijke kansen krijgt”, pagina 92 – 93. Tussen alles door kan dit als kern van dit boek gelden: Aboutaleb is het prototype van de succesvol geïntregeerde Marokkaan.

Tussen de vaak wat te gedetailleerde beschrijving van allerlei gebeurtenissen en feiten door komt Aboutaleb steeds weer naar voren als de ambitieuze emigrant die niet alleen iets van zijn eigen leven maakt maar zich ook verdienstelijk positioneert in de samenleving. De hoeveelheid details die de schrijvers echter naar voren brengen, is soms wel iets teveel aanwezig waarin de persoon Aboutaleb wat onderbelicht dreigt te blijven. Zijn drijfveren komen zeker wel naar voren maar de diepere lijnen in zijn karakter ontbreken in dit boek. Hier wreekt zich toch het feit dat de schrijvers de hoofdpersoon zélf niet hebben gesproken ondanks hun herhaalde pogingen. Aboutaleb weigerde namelijk aan dit boek mee te werken en daarom moesten Hermanides en Koops zich volledig baseren op schriftelijke en mondelinge bronnen. Die waren weliswaar ruim voorhanden en het boek maakt dan ook een goed onderbouwde indruk. Toch mist het persoonlijke perspectief een beetje in dit boek, de verbindende karakterschets van de mens Aboutaleb is wat fragmentarisch en teveel aan gebeurtenissen gekoppeld.

We krijgen overigens wel een goed beeld van deze mens die als beginnend burgemeester van Rotterdam veel weerstand van Leefbaar Rotterdam moest overwinnen. Zijn persoonlijke en soms ook wat te gedetailleerde betrokkenheid bij de stad en z’n inwoners is mooi maar ontmoet ook ergernis. Aboutaleb zoekt nadrukkelijk het contact met de burgers en wil graag hun persoonlijke problemen oplossen. Dat zorgt echter ook voor ambtelijke en politieke spanning omdat zijn aanpak haaks kan staan op gevestigde bureaucratie en regelgeving. Aboutaleb is een stevige persoonlijkheid waar men niet omheen kan, ook iemand die niet zo goed tegen kritiek kan, zo laten de auteurs zien.

Na 9/11 verandert zijn visie op de islam en uit hij zich dikwijls zeer kritisch over geradicaliseerde en ultrarechtse moslims. Bijzonder is ook het hoofdstuk over zijn persoonlijke betrokkenheid bij de islam, een aspect dat in de media meestal weinig aandacht krijgt.

Al met al brengt dit intrigerende boek ons dichter bij deze markante bestuurder die zich door zijn optreden in brede lagen van de samenleving geliefd heeft gemaakt als een solide politicus.