Een indrukwekkend verslag van aanvaarding
[Recensie] We kennen Willem Melchior als een schrijver voor wie het uiterlijk erg belangrijk is. Vrijwel al zijn boeken gaan over liefde, verliefdheid, lichamelijk verlangen en de schoonheid van het lichaam. Hij beweegt zich in de homo-erotische sm-wereld. Zijn romans en verhalenbundels behoren al jaren tot de top van de Nederlandse literatuur en doen, mede door de langzame verteltrant, denken aan Gerard Reve.
Na 35 jaar stevig gerookt te hebben, krijgt hij last van heesheid. Het blijkt keelkanker te zijn en over die periode en zijn angst om nooit meer te mogen roken en dus niet te kunnen schrijven, want die twee horen voor hem bij elkaar, schrijft hij het boek De tijd is op. In eerste instantie lijkt hij er goed vanaf te komen maar de kanker keert terug en de gevolgen daarvan beschrijft hij in dit tweede deel Alles wat was. De cover van het boek laat een strop zien die aan de tekst vastzit. Alles draait tenslotte om wat er in zijn keel gebeurt. In een interview naar aanleiding van Alles wat was zegt hij: “Jezelf verhangen kun je ook wel vergeten zonder strottenhoofd.”
In de zo bekende en mooi beeldende taal worden we aan de hand genomen en maken we van dag tot dag mee wat Melchior ondergaat in het ziekenhuis. Zijn moeder, die een belangrijke rol speelt in zijn leven, is vrijwel overal bij en maakt zich nog meer zorgen om zijn welzijn dan hijzelf. De artsen die hem behandelen en het personeel in het ziekenhuis worden onder hun eigen naam ten tonele gevoerd. De schrijver vraagt zich steeds af of het leven nog wel de moeite waard is en we lezen voortdurend hoe hij de dingen op een rij zet en zijn grenzen verlegt.
Met een groot gevoel voor detail legt hij alles vast. Roken is niet meer aan de orde. Zomaar alles eten is niet meer vanzelfsprekend. Praten gaat nu via een stemprothese. Het lijkt wel of hij niet altijd beseft wat hem overkomt of sluit hij zich er bewust voor af? Hij heeft duidelijk tijd nodig om zijn lot te aanvaarden maar het lukt hem uiteindelijk wel. Hij neemt afscheid van wat was en filosofeert over het leven dat voor hem ligt. De schoonheid van zijn eigen lichaam heeft hem altijd gefascineerd en tegelijk met het ‘verminken’ van dat lichaam beseft hij ook dat zijn leeftijd een rol gaat spelen.
Willem Melchior neemt ons mee het ziekenhuis in en laat ons het hele traject van de teruggekeerde kanker tot aan het verlaten van het ziekenhuis met een stemprothese meebeleven. Tegelijkertijd maakt hij ons deelgenoot van zijn meest intieme gedachten en angsten. Iedereen die een ernstige ziekte heeft gehad zal die angsten herkennen maar weinigen kunnen het zo prachtig Reviaans op papier zetten als Willem Melchior.
—
Eerder verschenen op Hebban.nl
