Echte mannen hebben het moeilijk
[Recensie] Net als elke vrouw, gaat ook elke man op geheel eigen wijze met verlies om. Toch zijn ook hier kenmerkende verschillen te duiden tussen mannen en vrouwen. Het onvermogen om met verlies om te gaan openbaart zich vooral veel bij mannen die op jeugdige leeftijd hebben meegekregen dat zij sterk moeten zijn, stug door moeten buffelen, liever (of vooral) niet moeten huilen, moeilijke gevoelens weg moeten stoppen, aan oplossingen moeten werken en daarmee een zogenaamd ‘echte man’ moeten zijn.
In Als de man verliest leggen Overdiek en Van Lent uit hoe onmacht na ingrijpend verlies kan leiden tot isolement, hoe mannen het niet kunnen verkroppen dat ze de controle verliezen en het niet kunnen opbrengen om hulp te vragen.
“Op momenten dat het tegenzit, maak ik een achterwaartse beweging. Dan trek ik me terug op mijn eiland. Hoe harder ik om hulp wil roepen, hoe sneller ik in mijn schulp kruip. Zo heb ik het nu eenmaal aangeleerd, lang geleden in mijn gezin van herkomst.”
Vragen als: Wat drijft jou in het omgaan met je tegenslag, met je mannelijkheid? Wat doe jij als je lijdt, maar niet bij je gevoel kunt komen? Als je de machteloosheid ziet van je partner? De antwoorden komen voor een groot deel voort uit de interviews met diverse mannen die openhartig reageren op de vragen.
De ervaring leert dat mannen vaak anders omgaan met groot verdriet dan vrouwen. Vrouwen zijn geneigd tot praten, ze zoeken steun bij elkaar of hulp bij een psycholoog. Voor een man is niets zo frustrerend als het verlies van controle. Menig man valt terug op destructief gedrag. Isolement ligt op de loer, met suïcide als uiterste consequentie.
“Veiligheid versus bravoure. Zwakte versus haantjesgedrag. Opwellende tranen versus een stevige klap op de schouder. Je hart openen versus je masker opzetten. Een gefluisterde ontboezeming versus een keiharde grap. Goed gesprek versus slap geouwehoer. Vriend versus kameraad. Oprecht versus eerlijk. De mannengroep. Voor mannen die met verlies te maken krijgen, is de mannengroep een ideale uitkomst om dit soort ervaringen ter sprake te brengen.”
Dat Overdiek en Van Lent putten uit een rijke ervaring, is al duidelijk zodra je een paar hoofdstukken hebt gelezen. Als de man verliest is een boek vol waardevolle adviezen, gelardeerd met voorbeelden van de diverse mannen die zich voor het boek, lieten interviewen door het tweetal. Prachtige, openhartige reacties kregen zij op hun vragen.
De kennis van Overdiek en Van Lent, in combinatie met de rakende en soms roerende reacties van hun respondenten, maakt Als de man verliest, tot een aangrijpend geheel. De wijze van presenteren en combineren, maakt het boek af en toegankelijk.
Als de Man Verliest is bovendien een belangrijke toevoeging in het aanbod van boeken over verlies en rouw. Al die andere boeken besteden nauwelijks aandacht aan de grote verschillen in het verwerken van verlies tussen man en vrouw en dát doet Als de man verliest nu juist bij uitstek wél en op een uiterst toegankelijke wijze die ‘dé man’ zal aanspreken op zijn emotie zonder zijn ‘man zijn’ aan te tasten.
—
Eerder verschenen op Hanneke Tinor-Centi
