Denken over de tijd met kinderen
[Recensie] Filosoferen met kinderen, dat is zo leerzaam. Niet alleen voor hen, maar ook jezelf. En leuk bovendien. De onbevangen manier waarop zij nog naar de wereld kunnen kijken, daarvan valt veel te leren. Dat werd me weer eens duidelijk toen ik het prachtig uitgevoerde prentenboek Als tijd voorbij gaat in handen kreeg.
Vraag aan een volwassene wat ’tijd’ is en hij zal meteen komen met uren, dagen, maanden, jaren. Kortom met een gestructureerd overzicht, volgens de klok en de afspraken die erover gemaakt zijn door grote mensen. Maar hoe leg je dat uit aan een kind dat nog geen klok kan kijken? En is tijd eigenlijk niet veel meer dan de meetbare eenheden die wij gebruiken?
Een kind heeft wel degelijk een besef van wat het begrip inhoudt: het beleeft de tijd door te kijken, te ontdekken, te voelen. Tijd wordt een rekbaar begrip door kinderogen. En daar heeft dit boek gebruik van gemaakt. Eenvoudige tekeningen in heldere kleuren en korte tekstjes tonen voorbeelden van het zichtbaar maken van tijd. Allemaal onder de noemer: Als tijd voorbij gaat.
De jongsten (tot ongeveer 4 jaar) zullen er begrip voor ontwikkelen (je wordt steeds groter, iets wat je eerst niet kunt, kun je nu wel), de iets oudere kinderen (tot ongeveer 7 jaar) zullen het willen uitproberen en onderzoeken (schaduwen worden langer, uien worden doorzichtig in een pan) en de nog oudere kinderen en volwassenen zullen genieten van alle voorbeelden en zich uitgedaagd voelen nog meer voorbeelden te bedenken waaraan je kunt zien dat de tijd voorbij gaat.
En zo worden kleine filosoofjes geboren: napraten over wat tijd eigenlijk is. Is dat een gestructureerd begrip, gevangen in meetbare eenheden of is het wat we ervaren? Want waarom kan een dag omvliegen of juist erg lang lijken te duren? Moet je het onderscheid van gestructureerde tijd en ervaren tijd misschien gescheiden houden en steeds opnieuw bepalen wat nu belangrijk is: de klok of je gevoel?
Er zijn landen waar filosoferen in de klas een vast onderdeel van het lesprogramma is. Op vrijwel geen enkele school in Nederland gebeurt dat. Misschien is dat iets voor een volgende TV-serie van Stine Jensen: filosoferen met kinderen? Dan kan ze met dit boek beginnen.
Kortom: een mooi vormgegeven, leerzaam en leuk prentenboek voor jong en oud. Je zou hopen dat er meer begrippen op deze manier tastbaar gemaakt worden.
—
Eerder verschenen op Mijn boekenkast
