Archipel van de hond

[Recensie] Na het mooie verhaal Het kleine meisje van meneer Linh had ik me voorgenomen om meer van de beroemde Franse schrijver Philippe Claudel te lezen. De prachtige omslag zorgde ervoor dat ik laatst zijn nieuwste boek kocht: De archipel van de hond. Ik ben wel een beetje teleurgesteld dat het plaatje niet helemaal klopt met de omschrijving van Claudel, maar het blijft mooi.

De thematiek van een eiland kom ik heel vaak tegen. Ook deze keer gaat het om een geïsoleerde gemeenschap, waar af en toe wel een veerboot komt, maar de meeste mensen zijn op het eiland geboren. Vaak is er wel een vreemdeling die er tóch gaat wonen en deze keer is dat de Onderwijzer. Hij heeft de Oude Vrouw opgevolgd. Verder zijn er natuurlijk een Burgemeester en een Dokter en een heleboel vissers, waaronder de Zwaardvis en Amerigo. Op een dag staan de zes genoemde personen samen op het strand, waar drie donkere mannen aangespoeld zijn. Wat moeten ze nu doen? Ze besluiten dat niemand het verder mag weten, al heeft iemand wel de Pastoor ingelicht.

In het begin is er nog geen duidelijke hoofdpersoon en daarom duurt het even voor ik in het verhaal zit. Maar dan wordt het spannend, want uiteraard blijft het niet bij het stiekem verbergen van de lijken. De Onderwijzer is het daar namelijk niet mee eens en begint een onderzoek naar zeestromingen, om te achterhalen waar de mannen vandaan komen. Als er dan ook nog een politiecommissaris van het vaste land verschijnt, krijgt de Burgemeester het helemaal benauwd. Ik kan haast niet stoppen met lezen. Komen ze erachter hoe die mannen in zee zijn beland? Waar komen ze vandaan? Zal de burgemeester de waarheid aan de commissaris vertellen? En wat gaat de onderwijzer doen?

Claudel schept een beklemmende sfeer op dat kleine eiland door details te geven die relevant zijn, maar nooit wordt het te wollig. Af en toe wordt er gefilosofeerd, maar het blijft goed te volgen in de heldere vertaling van Manik Sarkar. Op de eerste bladzijde wordt al duidelijk dat dit verhaal niet op zich staat. Dit komt overal in de wereld voor, ook al woon je niet op een eiland.

“Want er moest verder worden geleefd. Verder worden geleefd met de kennis dat er in deze gemeenschap mensensmokkelaars woonden, handelaren in lichamen, dromenverkopers, dieven van hoop, moordenaars. Mensen die toen ze zich opgejaagd voelden, niet hadden geaarzeld om tientallen broeders in het water van het Speeksel van de Hond te dumpen, zodat ze allemaal verdronken. Zulke mensen woonden vlakbij, mensen die andere mensen hadden vermoord.”

De vraag is wat je dan doet. Ben je de Burgemeester, die de lichamen wil verbergen? Ben je de Onderwijzer, die wil onderzoeken wat er is gebeurd? Of ben je misschien de Oude Vrouw, die toekijkt. Je dacht een fantasieverhaal te lezen over een eiland ver van huis, maar ineens is het heel dichtbij.

—