Recensie: verlies je je persoonlijkheid door een chip in je hoofd?
Stel dat je in 2045 in de winkel kunt kiezen voor een upgrade voor je hersenen. Welke kies je dan? Volgens filosoof Susan Schneider zitten er meer haken en ogen aan een dergelijke keuze dan je zou denken.
[Recensie] Er wordt veel te weinig nagedacht over de vraag of kunstmatige intelligentie bewustzijn kan ontwikkelen. Dat stelt Susan Schneider in haar boek Artifical You, AI and the Future of Your Mind. Dat is om twee redenen gevaarlijk. Als AI daadwerkelijk bewustzijn ontwikkelt en de mensheid dat niet doorheeft, kunnen we daar spijt van krijgen. Want de AI zou ons daarna wel eens kunnen gaan behandelen zoals wij hem behandelen. Ten tweede zou bewustzijn wel eens kunnen verdwijnen als mensen de neuronen in hun hoofd één voor één door chips vervangen. Daarom zou je je hard achter je oren moeten krabben voor je aan zoiets begint.
Schneider sloot zich in haar studietijd aan bij de Extropians, een transhumanistische groep die pleit voor het vergroten van de menselijke mogelijkheden door te vergroeien met informatietechnologie. Na bij NASA onderzoek te hebben gedaan naar buitenaardse intelligentie en aan het Princeton Institute for Advanced Study (IAS) een test te hebben ontwikkeld om te bepalen of AI bewustzijn herbergt, neemt Schneider afstand van de optimistische visie van de transhumanisten.
Een belangrijk deel van het boek draait om de vraag of je nog wel jezelf bent als je een kopie van je hersenen in siliconen (een isomorf) laat maken. Volgens de bestaande filosofische theorieën over ‘het zelf’ is dat niet naadloos te onderbouwen, laat Schneider zien. Hier verzandt het boek in haarkloverij, eens te meer omdat Schneider bewustzijn en persoonlijke identiteit nogal makkelijk op één hoop schuift. Voor Schneider is bewustzijn onlosmakelijk verbonden met de geur van koffie en de vraag hoe het voelt om jezelf te zijn. Dat is een beperkt perspectief op bewustzijn. Misschien zijn andere vormen van bewustzijn wel op een heel andere manier bewust dan wij. En bovendien: als je bedenkt hoe mensen omgaan met intelligente dieren als varkens rijst de vraag of mensen wel zo zorgvuldig om zullen gaan met AI, ook als die volgens de tests van Schneider – die vooral over introspectie gaan – onomstotelijk bewust blijken.
Het boek staat vol gedachtenexperimenten, die regelmatig blijven boeien. Dat het belangrijk is om over dit soort vragen na te denken wordt onderstreept door onder meer de plannen van Elon Musk om met zijn bedrijf Neuralink de menselijke hersens direct aan internet te koppelen. Dat biedt mogelijkheden. De krachtigste supercomputer van de wereld kan 200 miljoen berekeningen per seconde uitvoeren. Het kost alle mensen op aarde samen bijna een jaar om evenzoveel berekeningen uit te voeren. Transhumanisme klinkt verleidelijk, maar bezint eer ge begint, waarschuwt Schneider.
—
Eerder verschenen in TW
