De sterrenparade
[Recensie] Charles Darwin moet zijn feestjaar delen met sterren en planeten. 2009, het officiële Darwinjaar, is tegelijk het internationale jaar van de sterrenkunde. Ook hier is de aanleiding een verjaardag. Niet van een man en zijn theorie, maar van een wetenschappelijk instrument: de telescoop. Volgend jaar is het 400 jaar geleden dat Galileo Galilei zijn zelf in elkaar geknutselde lenzenbuis – een verbeterde versie van het oorspronkelijke ontwerp uit Middelburg – voor het eerst op de hemel richtte. Hij zag kraters op de maan, manen om Jupiter en schijngestalten van Venus. In de vier eeuwen daarna nam de kracht van telescopen voortdurend toe, en het zichtbare universum liet steeds meer van haar geheimen ontfutselen. Met de vroegste ontwerpen zagen Galilei en Kepler het gelijk van Copernicus, de huidige samengestelde spiegeltelescopen speuren naar exoplaneten en donkere materie.
De lijst van honderd weerspiegelt wel lichtjes de voorkeur van de auteur voor zijn landgenoten uit het vakgebied. Of de bijdrage van Jan Fokkes – deze Fries zag in de eerste helft van de zeventiende eeuw de eerste periodiek veranderlijke ster – ook buiten Nederland zo hoog wordt aangeschreven, valt te bezien. Maar door deze eigenzinnige aanpak vermijdt Schilling wel een wandeling over platgetreden paden. Nooit krijgt de lezer daardoor de indruk een encyclopedie van 400 jaar sterrenkunde op schoot te hebben.
—
Eerder verschenen in de NRC.
