"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Aurora Australis

Dinsdag, 15 augustus, 2006

Geschreven door: Fleur Bourgonje
Artikel door: Juliette van Wersch

De wereld rond met verbeeldingskracht

Reizen door tijd, landschappen en verbeelding. Heen en weer geslingerd worden tussen de veiligheid van het vertrouwde bekende, de angst om daar afscheid van te nemen en de drang naar het onbekende. De beklemming en bevrijding van isolement. En de uiteindelijke zoektocht naar rust, naar een thuis. Daar gaat Aurora Australis over. Een boek met elf existentiële, bijna epische verhalen die uiteindelijk samen weer één verhaal vormen en die zich afspelen tegen de achtergrond van een grillig Tasmanië. De locatie en de thematiek verbinden de verhalen, die door het samenkomen van de personages en verhaallijnen in het laatste verhaal als het ware over elkaar schuiven. Dat maakt dat het boek tussen een verhalenbundel en een roman in zit.

Na de proloog lijken de gordijnen van een toneel open te schuiven en schijnt een verblindend wit licht ons in de ogen. Het eerste verhaal Slangenweer van het boek Aurora Australis is begonnen. De hitte daalt als een klamme deken neer. Een oude man en een oude hond lopen over een pad tussen struiken en hei. Hij slaat met een stok op de grond om de slangen af te schrikken. Hij is niet bang, hij veracht angst en lafheid. Moed en gelatenheid, daar komt het volgens hem op aan in het leven. Onthechting ter overleving. Niemand kan zich echter volledig onthechten van zijn verleden, van zijn dierbaren. Ook hij niet.

Die hunkering naar genegenheid en liefde komt ook in de andere verhalen terug, waarbij de liefde ook een soort spagaat tussen afhankelijkheid en onafhankelijkheid, tussen trouw en ontrouw (aan jezelf en aan anderen) is. In De wildernis en Zilverlood bijvoorbeeld hebben de vrouwen buiten hun huwelijk een minnaar. Een minnaar bij wie ze een andere kant van zichzelf kunnen laten zien. Bij wie ze trouw aan zichzelf kunnen zijn, omdat ze hun hart volgen. Totdat een minnaar niet meer komt opdagen of de vrouw zich te oud voor het dubbelleven begint te voelen.

In hun drang om een gelukkig en volledig bestaan te krijgen, gaan de personages in dit boek tot het uiterste. In hun verbeelding overschrijden ze grenzen, zoals in het titelverhaal Aurora Australis, waarin een zestigjarige vrouw een expeditie naar Antarctica met het poolschip Aurora Australis wint bij een essaywedstrijd over isolement. Ze probeert haar gemengde gevoelens voor het verblijf daar te bezweren door alvast een logboek te schrijven van wat zich daar zou kunnen afspelen.

Boekenkrant

In een beschouwende, soms bijna mijmerende stijl, geeft Fleur Bourgonje de zielenroerselen van haar personages weer. Zonder sentimenteel te worden. Ze doet dat door afstand tot de personages te houden. Door ze niet allemaal een naam te geven (‘de man’, ‘de vrouw’) of door de personages zelf te laten reflecteren. De naamloosheid maakt de verhalen universeler. Uit haar beschrijvingen van het eiland en de inwoners blijkt dat de auteur weet waarover ze schrijft. De keuze voor een eiland waar het zuiderlicht te zien is, komt ook niet uit de lucht vallen. Het is metaforisch voor het isolement waarin een mens zich opgesloten kan voelen, of dat juist opzoekt. Het taalgebruik van Bourgonje is afgewogen, beeldend en soms poëtisch, wat goed bij de verhalen past: ‘van een leven zoals hij dat leidt brokkelt weinig af’.

Bijna opgelucht, maar ook vertwijfeld na zoveel getob en gefilosofeer neem je afscheid van dit boek. Net als de vrouw in de epiloog die thuiskomt van haar reizen en die in haar dagboek alleen losse woorden, namen van planten en voorwerpen heeft geschreven, heb je het idee fragmenten van levens verzameld te hebben. Aurora Australis zorgt er niet voor dat je meteen je rugzak inpakt en een last minute reis naar de zuidpool boekt. Het is geen ‘lekkere’ vakantielectuur. Je blijft liever thuis, waar het veilig en vertrouwd is, en waar je door middel van je eigen verbeelding en die van een auteur, de wereld rond kunt gaan.


Eerder verschenen op Recensieweb


Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur: