Natter heeft ons aangeraakt
Om jou draait het, Dido, om jou, jongste dochter van de amper betreurde, onder onduidelijke omstandigheden omgekomen Dembeck, om jou en behoorlijk wat oud zeer en verwarring. Jij bent gek, zeggen ze, maar je verstandige replieken, impulsieve daden en geniale klavecimbelspel maken je verreweg de aantrekkelijkste persoon van al deze – vooralsnog ongediagnosticeerde – idioten hier. Jij bent het richtpunt in Begeerte heeft ons aangeraakt, de uiterst vermakelijke en trieste debuutroman van oud-uitgever en journalist Bert Natter.
En de verteller is Lucas Hunthgburth, conservator Oude Muziekinstrumenten bij het Residentieel Museum, tot hij ons staatshoofd bij een opening wat toevoegde. Hij was ook de beste vriend en het object van affectie van Zwier, zeer veelbelovend tot uiterst succesvol borstenschilder, jong gestorven en dood aangetroffen bij de Enschedese ramp door Lucas. Oud zeer is een wat beperkte term voor wat Lucas met zich meedraagt als hij de dag na zijn ontslag aankomt in het Noord-Groningse Rottum om een antiek klavecimbel te bekijken.
Kort na aankomst is hij echter al voor het karretje gespannen als drinkebroer en pauwenjager. En minnaar van Dido. Dat alles overigens ietwat onder dwang. Diederik Dembeck, de zoon, de man die hem dit unieke Couchet-klavecimbel kan bezorgen, houdt hem aan het lijntje; Dido, de heerlijke, onaangepaste dochter, verschijnt ’s nachts in z’n bed, pijpt hem en verdwijnt weer.
‘Sliep ik en droomde ik of voelde ik een hand? Een mond? Iemand klampte zich aan mij vast en zoog mij naar binnen. Dit waren niet mijn vingers, dit kon niet mijn tong zijn.’
Om de volgende dag een tegenprestatie te vragen, onder de eettafel, terwijl haar broer binnen komt gelopen. Ongemakkelijk tot spannend tot hilarisch. Maar ook triest, als Lucas vertelt hoe hij kort na de ontploffing in Enschede ronddwaalde in de hoop familie en vrienden levend te treffen, of als Dido haar lot, weggestopt in een gesticht, betreurt.
‘Zondag zouden ze je weer opsluiten, zei je. Dat hoorde ik niet graag. Je legde een hand op mijn bovenarm en zei dat als ik het jou vertelde, het zou zijn alsof ik het in het oor van een dode fluisterde. Ik wilde je aankijken, maar jij bestudeerde de bolle kant van het lepeltje dat je in je andere hand hield.’
De beklemming van de nasleep van de ramp, inmiddels al zeven jaar geleden, het vastklampen van deze twee gekke geesten, de triestheid van hun kortstondige bevrijding, het wordt plotseling overstemd door het groteske, als bij de begrafenis van de oude Dembeck tv-persoonlijkheid Bikker, die ooit Zwier interviewde, en Lucas’ museumdirectrice (en tevens ex-minnares) opduiken, de plechtigheden totaal uit de hand lopen en het eten van twee pauwen van Dembeck uitloopt op een foodfight en een orgie.
Daar benadert Begeerte heeft ons aangeraakt (een frase uit de Internationale) de waanzin in jouw hoofd, Dido, maar met het in- en intrieste, verwarrende einde, besluit dit boek alsnog prachtig. En dan is het ook nog eens niet onverdienstelijk geschreven: ‘Ik minderde vaart en reed stapvoets door straten, die me vertrouwd en toch vreemd voorkwamen, als wakker worden naast de tweelingzus van je geliefde.’; over zijn toen nog toekomstige baan: ‘Zo werd ik wat ik niet meer ben.’ En de woorden van de diepbetreurde Zwier: ‘Hoe formuleerde ik het ook alweer, luttele weken geleden? Gut, je zult maar zo briljant zijn als ik en begiftigd met zo’n suf geheugen!’
Je leeft – meestal – niet in een vlak geschreven verhaal, omgeven van naïevige melancholieën die veel andere debuten dezer dagen bezwaart. Begeerte heeft ons aangeraakt is sterk geschreven, weet te vermaken, weet te ontroeren. Als deze recensent debutantenprijzen uit mocht delen, dan wist hij het wel. Begeerte heeft ons aangeraakt is een bont liefdeslied voor een verloren geliefde, voor jou, Dido, een eenzame zwemmer in de Waddenzee. Jij hebt ons aangeraakt. Natter heeft ons aangeraakt.
