"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Beren en Lúthien

Dinsdag, 24 oktober, 2017

Geschreven door: J.R.R. Tolkien
Artikel door: Claudia van Koolwijk, Lisette Woest-Appeldoorn

Meegezogen worden naar Midden-aarde

[Duo recensie] Lisette: Een werkelijk schitterende cover ontworpen door Alan Lee, die tevens de illustraties in het boek voor zijn rekening heeft genomen. De kleurstelling van de cover is groen-grijs-gelig met Lúthien in een blauwachtige jurk. Lúthien zit op de hond Huan, terwijl Beren naast hen staat en haar hand vasthoudt. Het landschap waarin ze staan is Midden-aarde. De achterkant van de cover is evenzeer prachtig. Lúthien die aan het dansen is in de bossen van Doriath, terwijl de zon door de bomen schijnt. Normaliter zou ik een boek niet aanschaffen op basis van de cover, maar ‘Beren en Lúthien’ zou daarop een uitzondering kunnen zijn. De cover past ook heel goed bij de inhoud. Deze cover krijgt van mij een dikke 9.

Lisette: Christopher Tolkien heeft de zeggenschap gekregen over zijn vaders literaire nalatenschap. Uit deze enorme schat aan ongepubliceerd werk, aantekeningen, enzovoort heeft hij het boek Beren en Lúthien samengesteld. Met zijn voorwoord en uitleg bij de gekozen stukken uit het epische liefdesverhaal van Beren en Lúthien is een uniek boek ontstaan. De fans van J.R.R. Tolkien zullen dit boek zeker op waarde weten te schatten. Het geeft namelijk een inkijk in het schrijfproces en hoe het verhaal uiteindelijk in deze vorm is uitgebracht. Door middel van liederen uit de Oudste Tijden wordt het liefdesverhaal van Beren en Lúthien verteld.

Claudia: Het verhaal van Beren en Lúthien werd honderd jaar geleden al geschreven door Tolkien. Zijn zoon, Christopher, heeft ervoor gezorgd dat het sinds dit jaar beschikbaar is voor het grote publiek.

Lisette: Beren, een sterfelijke, en Lúthien, een onsterfelijke elfenprinses. Lúthiens vader, de koning van het elfenrijk Doriath, vindt Beren geen geschikte huwelijkskandidaat voor zijn dochter. Hij stuurt Beren op een schier onmogelijke opdracht om de hand van zijn dochter te winnen. Beren dient een silmaril te bemachtigen van Morgoth, de heerser van het duister en kwaad. Beren accepteert de opdracht en gaat uiteindelijk met Lúthien aan zijn zijde op jacht naar een silmaril. De liederen die in dit boek zijn opgenomen, vertellen het verhaal van deze queeste. Afgewisseld met de chronologische geschiedenis van hoe deze liederen vorm hebben gekregen. Namen zijn in de loop der jaren aangepast, hele stukken zijn komen te vervallen en dit alles wordt in combinatie met de liederen gevormd tot de uiteindelijke liefdesgeschiedenis van Beren en Lúthien, die, zoals uit zijn latere werken blijkt, een belangrijk onderdeel is geworden van de geschiedenis van Midden-aarde.

Boekenkrant

Claudia: Het boek zelf is prachtig vormgegeven met fantastische illustraties. Dit zorgt ervoor dat je meteen weer terugdenkt aan de mooie scènes uit de Lord of the Rings films. Het voorwoord waarin het schrijfproces van Tolkien wordt beschreven is vrij lang. Voor de echte liefhebbers zal dit mooie achtergrondinformatie zijn, maar voor veel lezers wordt het te langdradig. Het verhaal zelf wordt op verschillende manieren belicht. Het begint met de normale schrijfstijl, waarbij veel stukken ouderwets geschreven zijn. Dit haalt wel een beetje de vaart uit het verhaal, maar toch heeft het zijn charmes. Vervolgens wordt het verhaal nog tweemaal verteld. Dit keer in dichtvorm.

Lisette: De stijl van J.R.R. Tolkien maakt dat je meegezogen wordt naar Midden-aarde. De liederen zijn in poëtische vorm geschreven. De stukken tussendoor zijn door zijn zoon Christopher geschreven en deze stukken zijn zakelijker, waardoor je als lezer steeds moet schakelen tussen de twee verschillende schrijfstijlen. Zeker in het begin was dat niet bevorderlijk voor de klik met het boek. In de opzet van dit boek wordt eerst door zijn zoon verteld hoe het verhaal tot stand is gekomen en hiervoor gebruikt hij stukken tekst die later in de liederen weer voorbijkomen. Het voelt alsof je het boek dubbel leest. Je weet namelijk bij voorbaat al de inhoud van de liederen door de stukken die eraan voorafgaan. Voor mij is dat een domper. Het voelt als herhaling. Toch is het een interessant boek vanwege de inkijk in het schrijfproces en het ontstaan van het uiteindelijke verhaal. Als Tolkien-fan is het een mooie aanvulling op de geschiedenis van Midden-aarde. Voor een niet Tolkien-fan is het waarschijnlijk een tamelijk langdradige uitwerking van een kort verhaal, maar in een prachtige editie vormgegeven. De illustraties van Alan Lee zijn echt een meerwaarde. Prachtig en precies in de sfeer van hoe ik mij Midden-aarde voorstel.

Claudia: De gedichten waren even wennen. Vooral als je zelf nauwelijks poëzie leest, maar al snel ging het heel vlot. De woorden dansen als het ware en het geheel krijgt gewoon een sprookjesachtige lading. Toch had ik meer van het boek verwacht. Het uiteindelijke verhaal is ontzettend kort en het draait vooral om alle achtergrondinformatie. Hierdoor heeft het boek meer weg van naslaginformatie dan van een fantasieboek. Voor de echte liefhebbers die meer willen weten over het midden aarde is dit boek een mooie uitbreiding. Echter voor het grote publiek dat hooguit bekend zal zijn met de Lord of the Rings of De Hobbit, zal dit boek nogal zware kost zijn. Toch heeft het boek een bepaalde aantrekkingskracht. Het liefdesverhaal van Beren en Lúthien maakt je vrolijk. Vooral wanneer je het in dichtvorm leest. Juist deze manier doet mij terugdenken aan mijn kindertijd waarin mijn moeder mij versjes voorlas.

Eerder verschenen op Perfecte Buren