Iconen van Hollandse archictectuur
[Recensie] Dit kleine boek herbergt een schat aan Nederlandse beeldbepalende architectuur vanaf het begin van de 20e eeuw tot heden.
22 Nederlandse professionals – architecten, architectuurhistorici, interieurarchitecten en interieurontwerpers – zijn naar hun persoonlijke top-10 gevraagd en dat heeft geleid tot dit boeiende overzicht van 84 uiteenlopende gebouwen. De 22 deelnemende mensen worden achter in het boek vermeld.
Uit het overzichtskaartje blijkt dat de gekozen items zich vooral in het midden en westen van ons land bevinden. Het noorden en oosten van Nederland komt weinig voor in deze selectie. Het boek is tweetalig zoals uit de titel blijkt: Nederlands en Engels. Bij ieder item wordt het bouwjaar en de architect met zijn geboorte- en sterfjaar vermeld. Een korte begeleidende tekst vertelt iets over het gebouw dat met een foto is afgebeeld.
De reeks opent met Amsterdam waar zich veel gekozen gebouwen bevinden die we allemaal wel kennen zoals de Beurs van Berlage, gebouwd in 1898 – 1903, het Scheepvaarthuis (1912 – 1916) van Jo van der Mey, de volkswoningen Het Schip (1914 – 1918) van Michel de Klerk, de Rai hallen (1961) van Alexander Bodon, het ING-house aan de Amstelveenseweg (1998 – 2002) en het Eye Filmmuseum (2013) om maar enkele van de meest markante gebouwen in Amsterdam te noemen.
Hilversum is vertegenwoordigd met het sanatorium Zonnestraal (1926 – 1928) van Jan Duiker en het Raadhuis (1928 – 1931) van Dudok.
In Utrecht bevindt zich het Rietveld Schröderhuis uit 1924 waarvan Gerrit Rietveld zei: “Toen ik de kans kreeg om een huis te maken dat dezelfde bedoelingen had, als in die stoel verwezenlijkt waren, heb ik die kans natuurlijk met beide handen aangegrepen” (p. 62).
Opvallende eigentijdse architectuur is de geluidswal uit 2005 – 2006 langs de A2 waarin de showroom van Hessing auto’s is verwerkt.
Jo van den Broek en Jaap Bakema, beide hoogleraar bouwkunde aan de Technische Universiteit van Delft, ontwierpen de aula – auditorium die in 1959 – 1964 werd gebouwd.
Tot het Werelderfgoed behoort de Van Nelle fabriek in Rotterdam uit 1925 – 1931 van Johannes Brinkman en Leendert van der Vlugt. Ook de Euromast uit 1961 is aanwezig evenals de bekende kubuswoningen uit 1982 – 1984 en de Erasmusbrug uit 1996, bijgenaamd De Zwaan.
Rotterdam is ook vertegenwoordigd met het vernieuwde Centraal Station dat opvalt door zijn markante, imposante overkapping uit 2007 – 2014. Ook het Centraal Station uit Arnhem (1996 – 2015) mag er zijn. “Wij observeren eerst hoe de verkeersstromen lopen” zei architect Ben van Berkel over de totstandkoming en het ontwerp van dit station waarin trein, bus, taxi, fietsenstalling, parkeergarage en twee kantoortorens samenkomen.
Heel anders van architectuur is de voormalige Dominicanenkerk in Maastricht waarin zich sinds 2006 een boekhandel bevindt. De stalen constructie staat geheel los in het gebouw zodat de oude architectuur niet is aangetast. Vergelijkbaar, maar niet opgenomen is de Broerenkerk in Zwolle waarin zich ook een boekhandel bevindt.
Radio Kootwijk, midden op de Veluwe (1919 – 1922) is ook aanwezig evenals het Groninger Museum uit 1990 – 1994. Tot de zakelijke architectuur behoren ook de Stevin en Lorentz sluizen op de Afsluitdijk uit 1928 – 1933.
Toon Lauwen publiceerde 14 boeken over architectuur en design, organiseerde design exposities in de Verenigde Staten, Australië en Nieuw-Zeeland. Ook stelde hij exposities samen voor tal van Europese musea en was hij betrokken bij het Stedelijk Museum in Amsterdam.
Dit boek bepaalt ons bij waardevolle hedendaagse architectuur. Eigenlijk verdienen de gebouwen een groter boek zodat deze nog meer tot hun recht zouden komen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
