Thuiscultuur ook belangrijk voor motivatie in de klas
Wie kent hem niet: de ‘Self Determination Theory’ die stelt dat voor de motivatie van leerlingen drie basisbehoeftes belangrijk zijn: de behoefte aan competentie, autonomie en verbondenheid. De sociale en culturele omgeving speelt ook een rol weten we nu. Een groep onderzoekers uit verschillende landen kraakten de hersens hierover en schreven een boek dat tijdens AERA is gepresenteerd.
Jarenlang werd gedacht dat de ‘Self Determination Theory’ van Deci en Ryan voor alle leerlingen ter wereld op dezelfde manier zou gelden. Inmiddels denkt men daar anders over; de sociale omgeving en de cultuur zijn ook van invloed. Grote namen uit de motivatietheorie gingen hierover tijdens twee interactieve sessies in discussie en lieten verschillende voorbeelden de revue passeren. Zo blijkt dat individualistisch opgevoede kinderen op een andere manier autonomie nodig hebben dan collectivistisch opgevoede kinderen.
Waar de ene klas probleemloos samenwerkt in groepjes, lukt het in een andere klas niet goed omdat de kinderen in deze klas misschien anders zijn opgevoed. Kiezen voor groepswerk omdat het ‘motiveert’, gaat dus niet altijd voor iedereen op. Misschien motiveert groepswerk helemaal niet omdat het niet aansluit bij de waarden van het kind.
Daarom zal coöperatief leren er in elke cultuur wat anders uit moeten zien. In een Aziatische of Islamitische setting – waar collectivistische normen belangrijker zijn dan in de Westerse cultuur – is het waarschijnlijk belangrijk iemand uit de groep verantwoordelijk te maken voor het groepsproces, omdat anders niemand hiervoor de leiding durft te nemen. Zodra leerlingen deze opdracht hebben, durven ze wel op te staan ten opzichte van de groep. Ze hebben legitimiteit nodig om hun medeleerlingen gezichtsverlies te laten leiden, iets wat in hun cultuur normaal ‘not done’ is.
Wat wel voor alle culturen lijkt te gelden is dat ‘autonomiebeleving’ van de drie basisbehoeften altijd het allerbelangrijkst is. Wanneer leerlingen niet het gevoel hebben dat zij inspraak hebben in hun eigen ontwikkeling of in het kunnen maken van hun eigen keuzes, zijn ze minder makkelijk te motiveren voor leren, dan wanneer ze zich niet competent of verbonden voelen. Aandacht voor de autonomiebehoefte van de leerlingen lijkt dus voor alle leraren in alle klassen van belang.
—
Eerder verschenen op Didactief
