"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Bij twijfel hard zingen

Donderdag, 16 juni, 2022

Geschreven door: Francis van Broekhuizen
Artikel door: Jolanda Rovers

Het levensmotto van een leergierige vrouw

[Recensie] Of het nu een tegeltjeswijsheid is of een levensmotto, dit ga je na het lezen van haar boek een keer proberen: bij twijfel hard zingen. “Hard zingen lucht altijd enorm op”, volgens Francis van Broekhuizen. Haar eerste boek, want het smaakt gelijk naar meer, draagt dan ook deze titel, die ze eerder voor haar theatershow gebruikte. Haar motto. Door haarzelf zowel metaforisch als concreet met regelmaat toegepast.

Francis van Broekhuizen (1975) is een Nederlandse dramatische sopraan. En zoveel meer dan dat. Ze is misdienaartje geweest, zangdocente, roze koekenverkoper, schooltoneelspeelster en jarenlang vrijwilliger bij de Limburgse bedevaartorganisatie, inmiddels BN’er en nu dus schrijfster. Maar met stip op één: sopraan!

Verhalenverteller
Het boek telt 35 biografische verhalen, waarvan vele door haar zelf zijn voorzien van cartooneske tekeningen.  Van Broekhuizen is een echte verhalenverteller. Wie haar wel eens in een televisieprogramma heeft gezien kan het niet zijn ontgaan. Er zijn weinig onderwerpen waar zij niet iets, al of niet anekdotisch, over kan vertellen of duiden. En dat doet ze met een bepaald gemak en nooit betweterig. Ze weet gewoon heel veel.
Met deze verhalen deelt de operazangeres situaties uit haar leven die haar mede hebben gevormd tot wie ze nu is. Of, zoals ze zelf in haar voorwoord zegt: “Het is eerder een uitgebreide momentopname van waar ik me nu in mijn leven bevind. Met alle achtergronden die me tot nu zover hebben gebracht.”
De tijdspanne? Zo’n beetje van de Betamax videorecorder tot en met de IPad.

Van Broekhuizen groeide op in Wassenaar in een muzikaal gezin. Een muzikale opvoeding was dan ook een gegeven. Vader zong in het kerkkoor en broer Dick zat op pianoles. Beide opa’s hielden van toneelspel en het theater. Maar wat zou kleine Francis leuk vinden? Het leek er even op dat het de viool zou worden. Het boek leest heerlijk weg. Als je haar kent, hóór je haar als het ware praten. Je wordt meegenomen op zijpaden en bij- verhalen. Ze duidt vaak woorden of situaties die voor de lezer misschien niet bekend zijn. Zo legt ze bijvoorbeeld uit hoe een stem kan worden ingedeeld in een van de 24 (!) stemvakken.  

Boekenkrant

Wat een ontdekking!
In de vierde klas van de middelbare school ontdekt ze haar zangstem. De ontdekking van Maria Callas en de lange vriendschap met een ‘vriend van de familie’ zetten haar aan tot het nemen van zangles. De betovering van en fascinatie voor het operapodium was geboren. Gek genoeg zag ze zingen toch als hobby, zoals dat voor haar vader was geweest. Toen ze ging studeren koos ze voor maatschappelijk werkster, gespecialiseerd in ouderenzorg. Deze studiekeuze kwam voort uit een thuissituatie met haar jongste broertje.

Ze genoot intussen van de zanglessen van haar Bulgaarse zangdocente, zelf ook groot fan van Callas, net als Van Broekhuizen.
Als zij uiteindelijk besluit auditie te willen doen bij een conservatorium, kiest zij er voor alle zekerheid vier! De audities die ze daar moest doen, hoe het eraan toe ging en wat van haar gevraagd werd, leest als een spannend boek. Dat ze kan afstappen van haar initiële ideeën en voorkeuren, kan luisteren naar haar gevoel en dat ze doorzettingsvermogen heeft, kan de lezer niet ontgaan. Ze studeert aan een van de vier cum laude af! Daarna presteert ze hetzelfde aan de Dutch National Opera Academy.

Rivella light
Aandoenlijk is de beschrijving van hoeveel tijd ze nodig heeft om uit te puzzelen wat haar geaardheid is. Ook hierin neemt ze de lezer mee in haar verwarring, zoektocht en ‘wat men zoal van haar vindt’. Zo is ze ooit eens vergeleken met Rivella light: ‘een beetje vreemd, maar wel lekker!’

Toen ze haar eerste 2-jarige contract kreeg bij een operagezelschap en daarvoor moest verhuizen, voelde dat voor Van Broekhuizen als de stap naar volwassenheid. Het werd ook het jaar van de vernieuwingen: huis, auto en… verkering. Ze excelleerde in haar rollen, kreeg rozen, prachtige kostuums en voelde zich mooi! En het zonk in: mijn leven als operazangeres is echt begonnen!

Wat doet u verder voor werk?
Dat operazangeres een vak is begrijpt al niet iedereen, dus hoeveel studietijd er in een rol kan gaan zitten beseffen waarschijnlijk helemaal weinig mensen. Dat blijkt ook uit de vraag die Van Broekhuizen met regelmaat kreeg: “Wat doet u verder nog, naast het zingen?” Het blijft niet bij het instuderen van de rol, ook achtergrondstudies naar haar rol[len] in een bepaalde opera vergen veel tijd en moet ze bepalen hoeveel ze wil begrijpen van bijvoorbeeld een Tsjechische tekst.

Kronen en corona
Van Broekhuizen is dol op alles wat met gekroonde hoofden en vorstenhuizen te maken heeft [een familiedingetje] en met name op de Oranjes. Ze heeft een aantal keren voor leden van de koninklijke familie mogen optreden en beleeft daar veel plezier aan.
Ook Corona heeft haar uiteindelijk wel iets meer gebracht dan afwachten tot de theaters weer open mochten en er weer inkomen zou zijn. Alle kansen heeft ze gezien, gewogen en benut en veel hebben haar plezier gebracht.  Tussen de lockdowns door zei ze ook veel ‘ja’ op aanvragen. Niet alleen om de financiële opbrengst, maar zeker ook om de voldoening van het plezieren.

Aangekomen in de recente geschiedenis vertelt Van Broekhuizen over haar werk bij Radio 4, vaak samen met Margriet Vroomans. Wist u dat zij samen ook podcasts maken? Ik kan me voorstellen dat de onwetende lezer daar na deze verhalen ook zin in krijgt.

Het boek is uit nadat ze een mooie ode aan haar vrouw brengt en… een voorzichtige belofte doet.

— 

Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow