"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Bijenvader

Zaterdag, 30 september, 2017

Geschreven door: Esther Sprikkelman
Artikel door: Marjon Nooij

Bijenhouden in Warsum

[Recensie] Het is in de zomer van 1985 dat Henrico, het vriendje van Johanne, in coma in het ziekenhuis ligt. Wat er is gebeurd is nog onduidelijk, maar de ernst van het letsel kan er op wijzen dat er misschien sprake is van geheugenverlies in het geval Henrico mocht ontwaken. Omdat Johanne niet wil dat alles wat ze samen hebben beleefd in de vergetelheid zal raken, spreekt ze cassettebandjes in en vertelt op die manier hun gezamenlijke verhaal. Ook voor zichzelf kan ze op deze manier alles op een rijtje zetten.

Een paar maanden eerder is Johanne met haar moeder Kat en jongere broertje Paulie verhuisd van Utrecht naar Warsum. Daar leert ze Henrico kennen die in de snackbar van zijn ouders werkt.

“Ik ga nu gewoon vertellen.
Vanaf het begin.
Ons begin.
Dat zijn jouw billen in een vale spijkerbroek, de rand van je blauwgestreepte boxershorts, je hoekige schouders onder een wit T-shirt waarop met rode letters CAFETARIA ‘T TREFPUNT staat, je zwarte haar dat krult in je nek. Je staat voorovergebogen over de bak met frituurvet, haalt de zeef omhoog, controleert of de frieten al een gouden kleur hebben.
Tot zover niets aan de hand.
Dan draai je je om en kijk je me aan.
Een smal gezicht bedekt met bruine sproeten, hoge jukbeenderen, een lange neus die een beetje scheef staat (ja, dat is echt zo), en ogen van het allermooiste turkoois.
Ik doe mijn best om door te ademen, maar ik denk dat je zag dat ik schrok. Ja, toch?
Zeg het maar, zeg je.
Ik weet ineens niet meer waar ik voor kwam. Die ogen.”

Johanne wordt opgenomen in dezelfde vriendengroep en ze brengen veel tijd met elkaar door. Helaas is ook de wat vreemde Dora steeds van de partij, op dat moment het vriendinnetje van Henrico. Paulie brengt veel tijd door bij de buurman die een fervent imker is. Paulie is hiervan zo onder de indruk dat hij van de buurman ook een bijenvolk krijgt waar hij zich op kan richten. De buurman is een wat norse man die iets geheimzinnigs lijkt te verbergen.

Welk incident heeft Henrico getroffen?

Bijenvader is een bijzondere en gelaagde roman. De lezer valt meteen binnen in het midden van het verhaal. De plot heeft meerdere verhaallijnen die synchroon lopen, maar ook de nodige flashbacks die de lezer langzaamaan duidelijk maken wat er is gebeurd in die paar maanden dat Johanne met haar familie in Warsum is komen wonen. De verhaallijnen zijn ingenieus tot één geheel gesmeed en komen aan het eind mooi samen.

Verschillende vertelperspectieven wisselen elkaar af. De ik-verteller gebruikt ook vaak het jij-perspectief wanneer ze zich via het cassettebandje tot Henrico richt. Daarnaast vertelt een personale verteller over de belevenissen van Paulie.

Een enkele keer kan een aanwijzing of verhaallijn verwarrend overkomen en duikt het gevoel op dat er een foutje in de tijd en tekst is geslopen. Dit komt echter weer goed wanneer je doorleest. De auteur heeft een aantal motieven in het verhaal verwerkt (zoals muziek, stukjes van songteksten, kalverliefde, depressie bij jongeren en de structuur van het bijenvolk) en die lijken niet toevallig gekozen.

Heel consequent gebruikt de auteur de dingen die gewoon waren in de jaren tachtig, zoals de cassettebandjes (die krengen waar de tapes soms van in het apparaat verstrikt raakten), de vrije opvoeding en ook het gemis aan een aanwezige ouder. Het boek is geschikt voor jongeren, maar het is tevens een prachtig verhaal voor volwassenen.

Eerder verschenen metdeneusindeboeken