"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Blackpool

Zondag, 5 februari, 2006

Geschreven door: Peter Drehmanns
Artikel door: Bas Stoffelsen

Stijloefening in vakantiethriller

James Thornton, de nieuwe identiteit van Davie Smith, tienermoordenaar van Basingstoke, probeert zijn leven weer op te bouwen na jaren in jeugdinstituten. Ugo Lo Floscio, Italiaans journalist en vertolker van de immoraliteit van de gewone man, hoopt zijn carrière weer op de rails te zetten door Davie Smith te ontmaskeren. Decor voor deze zoektocht zijn de lege speelhallen, kroegen en musea van Blackpool, een week voor kerstavond. Peter Drehmanns’ vierde roman Blackpool is een thriller in twee stemmen, die tegelijk compleet verschillend en vrijwel identiek blijken te zijn.

Vijfentwintig hoofdstukken lang wordt Floscio’s stem afgewisseld met die van Thornton. Floscio spreekt in de verleden tijd, wijdlopig en in clichés uit goedkope misdaadromannetjes: ‘Bij mij is bloed altijd robijnrood en hangt een mensenleven meestentijds aan een draadje van nachtpauwzijde.’ Thornton, met acht jaar jeugdgevangenis achter de rug, spreekt als een straatjongere: ‘Ik heb ‘t niet gedaan. Nou ja. Min of meer. Ik heb ‘t min of meer gedaan. Maar minder dan meer.’ Simpel, veel krachttermen, weinig samenhang. Deze om-en-omverdeling van vertellers garandeert dat noch Floscio’s barokke metaforen, noch Thornton’s simpele syntax gaan irriteren. De noviteit van de stijlwisseling gaat er na zo’n tien hoofdstukken vanaf, waarna het verhaal slechts nog gedragen wordt door de inhoud. Nadeel is wel dat Drehmanns pas tegen het eind van het boek een nieuwe verteller introduceert.

Op het eerste gezicht lijkt Blackpool gebaseerd op een simpel gegeven: jager en gejaagde. Floscio jaagt om zijn carrière te redden, en Thornton weet dat er permanent op hem gejaagd kan worden: hij zal nooit veilig zijn. Plotsgewijs komen in dit scenario ook geen veranderingen, behalve de compleet uit de lucht vallende twist op het eind. De kracht van Blackpool ligt in de vele verschillen en die paar gelijkenissen tussen Floscio en Thornton. Jager en gejaagde, opgeleid journalist en pas vrijgelaten suppoost, vrijheid en enkelbandje, maar uiteindelijk zijn beide hoofdpersonen eenlingen geworden, die de wereld als hun tegenstander zien. Floscio ziet zichzelf als beter dan het schimmige buitenseizoen-Blackpool en al haar verschaalde inwoners, als enige beschaafde tussen het plebs. Thornton is zich maar al te bewust van zijn identiteit, en zijn status als ex-gevangene. Naast enkele semi-filosofische terzijdes over zien en gezien worden en de moraliteit van het kwaad, die overigens te weinig diepgang hebben om de kwalificatie conte philosophique te verdienen, is dit _Blackpool_s grote pluspunt. Helaas wordt dit psychologische aspect grotendeels ondergesneeuwd door een gebrekkige opbouw.

Waar een conventionele climax langzaam wordt opgebouwd, wordt deze in Blackpool juist gefrustreerd door Drehmanns’ stijlkeuze, die haar kracht al vóór de helft van de roman verliest, terwijl wat inhoud betreft de stijgende lijn daar pas wordt ingezet. Tegen het einde, bij de daadwerkelijke climax, ondergaat ook de opbouw een verandering: de confrontatie tussen Floscio en Thornton wordt gevangen in één hoofdstuk, met twee kolommen: een voor Thornton, en een voor Floscio. Waar de voorgaande hoofdstukken bijna te makkelijk weg lazen, wordt het leestempo in dit hoofdstuk dusdanig vertraagd, dat ook hier de climax aan kracht inboet, terwijl dat toch niet de bedoeling kan zijn. Drehmanns’ keuze voor een dusdanig alternatieve opbouw van spanning en stijl, samen met de ongeloofwaardige (want volledig onaangekondigde) draai, geeft de laatste paar pagina’s van Blackpool een vreemde nasmaak. Psychologische diepgang, stijl en opbouw, allen weliswaar interessant in beginsel, waren beter op hun plaats geweest in een novelle: 184 pagina’s is te veel voor een stijlexperiment met een vakantiethriller.

Boekenkrant

Laat hier je reactie achter:

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Alleen inhoudelijke reacties die gaan over het besproken boek en/of de recensie worden geplaatst.

Boeken van deze Auteur:

Van de wereld

Van de wereld

Altijd maar begraven

Blackpool