Een pakkende thriller die naar meer smaakt
[Recensie] Bloedzuster heet de debuutthriller van Anita Kroef (1969). Het is een pakkende thriller geworden met als belangrijkste thema’s vriendschap, vertrouwen versus wantrouwen, er zijn voor een ander. Noor en Samantha zijn van jongs af aan vriendinnen. Noor woont in Amsterdam en Samantha in het Brabantse Elsendorp, een plaats vlakbij Sint Anthonis (de woonplaats van de auteur). Ze hebben allebei het nodige in hun leven meegemaakt, maar voelen zich enorm verbonden. Ze zijn meer dan vriendinnen. “Wij zijn zusjes en we blijven altijd bij elkaar.” Ze leggen een ‘bloedeed’ af door zich te prikken en de bloedende duimen tegen elkaar te leggen. Vanaf dat moment zijn ze ‘bloedzuster.’
De vriendinnen steunen elkaar door dik en dun, maar verschillen enorm. Noor is zorgeloos en heeft het hart op de tong, terwijl Samantha juist bedachtzaam is. Wanneer Samantha er een beetje doorheen zit reist Noor zonder na te denken meteen af naar Elsendorp om haar vriendin te helpen. Typisch Noor.
Dat is fijn voor de 23-jarige Samantha. Zij is na de dood van haar moeder de bloemisterij en kwekerij van haar ouders gaan runnen. Dat doet ze samen met haar jeugdliefde, de zes jaar oudere Robert, die ze kent vanaf haar zestiende, en er voor haar was toen haar moeder overleed. Robert heeft een bloedhekel aan Noor. De zaken gaan goed. Samantha is de creatieve geest en Robert tekent voor de zakelijke kant.
Het gaat mis als Samantha haar vriend op vreemdgaan betrapt. Moet ze doorgaan met Robert? Ze wil nadenken en boekt een reis naar Zuid-Afrika waar Noor als vrijwilligster in een kindertehuis werkt. Ze is daar terechtgekomen via Steven Jans, eigenaar van de hulporganisatie ‘Samen 1 wereld’.
Noor zal haar komen ophalen op het vliegveld, maar verschijnt niet. Samantha gaat op eigen gelegenheid naar het tehuis en daar weet men te vertellen dat Noor haar is gaan ophalen is. Maar zoals een echte bloedzuster betaamt gaat Samantha op zoek naar Noor. Dat is niet zonder gevaar, in een land waar ze niemand kent. De politie geeft niet thuis, de eigenaar van het tehuis heeft zo zijn eigen zorgen.
Hoe verder ze in haar onderzoekingen gaat, hoe gevaarlijker het voor haar zelf wordt. Vindt ze Noor, gaat ze verder met de relatie met Robert? Samantha is dus niet alleen op zoek naar haar vriendin, maar vooral naar zichzelf en naar de keuzes die ze moet maken.
Het verhaal is opgeknipt in korte scènes. De auteur past dit toe om de verschillende invalshoeken van het verhaal te kunnen belichten. Dat zegt iets over de zorgvuldigheid waarmee het is opgebouwd, maar het leidt ook tot teveel details. Het verhaal krijgt het karakter van een logboek. Schrijven is ook schrappen en door in de redactie wat kritischer te kijken naar wat functioneel is had het verhaal ongetwijfeld aan kracht gewonnen. Nu wordt bijvoorbeeld regelmatig herhaald waarin Noor en Samantha verschillen qua karakter en komt een zinsnede als “O, wat zou ze nu graag Robert om raad vragen. Hij zou het wel weten. Hij wist altijd wat ze moest doen” terug. Het is mooier om de verbeelding van de lezer aan het werk te zetten door personages niet met allerlei kenmerken te beschrijven, maar ze reliëf te geven door hun manier van praten. Dat geldt ook voor allerlei beschrijvingen van de omgeving. Verder is een aantal toevalligheden nodig om geen losse draadjes in het verhaal te krijgen. Het kan allemaal wat compacter.
Bij Samantha zien we een duidelijke ontwikkeling: van een volgzaam personage dat zich snel ontwikkelt tot een zelfbewuste, onafhankelijke vrouw die keuzes durft te maken. Ook de andere personages zijn goed gekarakteriseerd. Door de flashback te hanteren krijgen de personages en hun verhoudingen tot elkaar reliëf. Vaak zijn het details die net wat extra’s geven. Zo heet de directeur van het kindertehuis niet toevallig Ayize, wat in de Zoeloe-taal ‘laat het gebeuren’ betekent.
Wat Kroef goed doet is op de juiste momenten nieuwe elementen toevoegen, waardoor plotwendingen ontstaan en vragen opgeworpen worden. Je denkt te weten wie de dader is, je denkt de plek te weten waar ze zich bevindt. Maar de ontknoping is een verrassing.
Anita Kroef schrijft met gevoel, filmisch over de couleur locale. Je ziet het voor je hoe een volgepakt taxibusje over de wegen in Zuid-Afrika hobbelt. Ze weet de omstandigheden in Zuid-Afrika geloofwaardig neer te zetten, zoals de ongelijkheid, de corruptie, de afhankelijkheid van elkaar. Kroef heeft een pakkende thriller geschreven met plussen en minnen; een alleszins verdienstelijk debuut, dat naar meer smaakt.
—
Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles
