Dit verhaal is niet alleen erg beklijvend maar ook origineel en leerzaam, in meerdere opzichten
[Recensie] Wanneer je een favoriete auteur hebt duurt wachten op een nieuw boek altijd lang. Vanaf haar debuut Vrij uitzicht kijk ik telkens reikhalzend uit naar haar volgend boek. Met Het dossier en Het bloemenmeisje maakte Anya Niewierra opnieuw een verpletterende indruk. Toen vorig jaar bekend werd dat De Camino zou verschijnen, kon dat dan ook niet snel genoeg wat mij betreft. Nadeel van een boek waar je zo naar uitkijkt is dat je het meteen gaat lezen en dus ook binnen no time uit hebt. Met dit vierde boek van Niewierra bleek het net zo te gaan. Het is uit.
Wanneer Emil zijn vrouw vertelt dat hij De Camino wil gaan lopen kijkt ze daar niet van op. Deze bedevaartstocht zou zomaar eens wat rust in het hoofd van haar man kunnen brengen. Emil draagt ondanks de ruim twintig jaar in Nederland zijn verleden nog steeds met zich mee en een recente gebeurtenis vraagt om wat zelfreflectie. Als Bosnisch-Kroatische vluchteling is hij in Zuid-Limburg terecht gekomen doordat hij kennismaakte met Lotte. Na een huwelijk van ruim twintig jaar en twee volwassen kinderen hopen ze nu in een wat rustiger vaarwater te komen, hun leven is goed, het ontbreekt hen aan niets. Vol goede moed en optimisme start Emil met de wandeling en zegt zijn gezin gedag. Niet wetende dat ze elkaar nooit meer zullen zien.
Een jaar later besluit Lotte exact dezelfde route te gaan lopen als Emil. Ze heeft in het afgelopen jaar zaken ontdekt over Emil en zijn leven in Bosnië die niet rijmen met de man die zij heeft gekend. Tijdens een emotionele reis naar zijn geboorteland is er informatie boven water gekomen waardoor alles in een ander daglicht wordt geplaatst. Door zelf de pelgrimstocht te gaan wandelen hoopt ze niet alleen rust maar vooral ook meer antwoorden te vinden. Maar al snel dreigen er donkere wolken en noodweer. Letterlijk en figuurlijk.
Anya Niewierra bewijst zich opnieuw als een magistraal verhalenvertelSTER. Niet alleen het verhaal op zich is verbazingwekkend goed maar haar research is van een ongekende kwaliteit. Alleen daarvoor al alle lof!! Tot in de details smelt ze fictie en feiten samen tot een vloeiend geheel. Haar hoofdpersonages zijn dusdanig divers én levensecht dat je er totaal geen voorstellingsvermogen voor nodig hebt om ze te visualiseren.
Het verhaal wordt verteld vanuit twee perspectieven, vanuit Lotte en een brief. Deze laatste is in alle opzichten verpletterend en onthulde pas op het allerlaatst wat Lotte zo graag wil weten. Ook jij als lezer kan niet wachten op antwoorden. Maar Anya Niewierra geeft niet zomaar alles prijs. Eerst ga je mee op reis en het neem je een duik in een woelig verleden. Hierdoor is er sprake van een gedegen spanningsopbouw en in combinatie met bijzondere sfeerschetsen maken dat dit boek niet weg te leggen is. Je loopt met Lotte mee in de voetsporen van Emil door de schilderachtige omgeving, voelt de spanning toenemen en krijgt tijdens het lezen de neiging over je schouder te kijken. Lotte voelt zich bekeken en dat gevoel wrijft af, er hangt een onheilspellende sfeer die je niet kunt plaatsen. En dat blijft. Dit komt niet door bloedvergieten en lugubere taferelen, nee dit is pure psychologische spanning die onder je huid kruipt.
Vanuit Lotte’s perspectief maak je alles mee tijdens haar zoektocht. Maar de brief… die is adembenemend, schokkend, verdrietig, heftig en nog veel meer. Op deze manier krijg je een idee hoe de oorlog in voormalig Joegoslavië zijn afdrukken achterliet op een generatie die daar niet om heeft gevraagd, maar met de rug tegen de muur werd geplaatst om te keuzes te maken tussen alleen maar slechte opties. Vrienden werden vijanden vanwege hun etnische achtergrond en dat is hartverscheurend. Omdat dit nog altijd erg actueel is maakt dat het extra verdrietig natuurlijk. ‘…het onverwerkte oorlogsverleden van hun ouders en grootouders, die tijdens de tweede wereldoorlog slachtoffer waren geweest van de Kroatische ustaša. Ze hadden al jong geleerd om de Kroaten en Bosniaks te haten…’
Anya Niewierra weet als geen ander hoe ze een verhaal kan brengen en de lezers heel subtiel meteen iets kan leren. Want dit verhaal is niet alleen erg beklijvend maar ook origineel en leerzaam, in meerdere opzichten. En precies die balans maakt de verhalen van deze auteur zo uniek, zo mooi en goed. De manier waarop Niewierra een beladen thema ter sprake kan brengen, zonder (ver)oordelen, is knap. De Camino is verpletterend op meerdere vlakken en voor mij het beste boek van deze zeer getalenteerde auteur tot nu toe. Ongekend hoe zij zichzelf steeds weet te overtreffen en je tot in je ziel weet te raken met haar verhalen. Ik kan dan ook niet anders dan vijf sterren te geven voor dit overweldigende boek.
En nu is het weer wachten…
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
