"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Boeren blijven

Woensdag, 6 mei, 2020

Geschreven door: Haro Haro Hielkema, Jan van 't Zelfde
Artikel door: Evert van der Veen

Een boek voor liefhebbers van het platteland

[Recensie] 50 jaar geleden waren er 750.000 mensen in 410.000 bedrijven in de agrarische sector werkzaam (in 2018 was dat nog maar 235.000). Dit boek brengt de ontwikkelingen van de laatste 50 jaar in beeld waarbij de nostalgie van het verleden de nadruk krijgt. Vele sfeervolle grote foto’s brengen de lezer dicht bij het leven en werken van boeren.

Het boek bestaat uit vier delen: Op en om het erf, Koetjes en kalfjes, Te hooi en te gras, Veldwerk. De fotograaf is een groot liefhebber van het boerenleven die er zijn missie van heeft gemaakt om alles wat met boerenbedrijf te maken heeft, met liefde  vast te leggen.

Het boek begint met een aantal boerderijtypen waarvan ook tal van interessante details in beeld worden gebracht zoals deurklinken en hang- en sluitwerk. De foto’s zijn van een korte beschrijving voorzien. De auteur weet ook aardige dingen naar voren te brengen zoals de aanwezigheid van geschilderde kruisen op de muur die oorspronkelijk een religieuze functie hebben: “het kruis weert de duivel van melk en zuivel”. De uilenborden en geveltekens zijn uiteraard ook aanwezig. De betonnen schuren in de Noordoostpolder zijn ook aanwezig omdat ze een nieuwer facet van het agrarische leven vertegenwoordigen.

De dieren ontbreken natuurlijk niet. Aardig is dat ook mollen en vogels aandacht krijgen. Veel aandacht is er voor alles wat de koeien heeft te maken. Zo is er een foto waarop een koe door een stier wordt gedekt. Het melken en het vervoer van koeien is ook fraai in beeld gebracht. Nostalgisch doen de foto’s aan waarop er met de hand wordt gemolken. Ook melkbussen zijn aanwezig.

Boekenkrant

Het beeldmateriaal heeft de overhand maar er is ook wat tekst waarin bijvoorbeeld te lezen valt dat er in 1970 5 – 6 koeien met de hand worden gemolken en in 2016 een melkmachine 200 koeien kan melken. Prachtig zijn de foto’s met de geboorte van een kalf en de verzorging van kalveren. Ook het uitrijden van de mest krijgt aandacht, zowel de traditionele manier als de moderne.

Alle bewerkingen van gras zijn in beeld gebracht waarbij tegenwoordig machines uiteraard de hoofdrol spelen maar er is toch een foto van 2012 waarop een boer het gras met de hark op hopen veegt.

Een echt Hollands plaatje is de foto van de Zwanburgerpolder, een eiland bij de zuidhollandse Kagerplassen waarvan schrijver F. Bordewijk in 1950 zei: “Elk schildersoog moest wel verrukt zijn van die polder, te allen tijde om de grootsheid van de, meest vochtig glinsterende, plafondstukken in deze natuurzaal en ’s zomers bovendien door het groene gespijkerd vloerkleed, gewaterd met zilver”.

Ook de bewerkingen van het bouwland komen naar voren evenals de paarden die vroeger een belangrijke rol op elke boerderij speelden. Bijzonder is de foto van de zogenaamde pikeurs, vier mannen op een rij achter op een machine waarmee spruitjes worden geplant.

Het enige wat ontbreekt zijn nieuwere ontwikkelingen als de verkoop langs de weg, de boerderijwinkel, de rustplek voor langskomende fietsers en de boerencamping.

Een fraai geschenkboek dat zich aangenaam laat lezen en doorbladeren, mooi uitgegeven op royaal formaat en rijkelijk geïllustreerd.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles