Communicerende planten
[Signalering] Wist u dat planten kunnen communiceren? Via een complex vatenstelsel en met behulp van elektrische, hydraulische en chemische signalen zijn bladeren en wortels in staat signalen uit te wisselen. Zo kunnen wortels de bladeren informeren als het vochtgehalte in de bodem daalt, zodat de bladeren hun huidmondjes kunnen sluiten om uitdroging te voorkomen.
In het boekje Boommensen. Over nut en nadeel van de dehumanisering van de natuur onderzoekt emeritus hoogleraar milieufilosofie Jozef Keulartz de menselijke, zelfs kinderlijke eigenschappen die aan dieren en mensen worden toegekend.
Dieren worden als peuters behandeld, bomen geknuffeld, planten aan de leugendetector gelegd met verbluffende (maar niet na te bootsen) resultaten. Moet op basis daarvan de ‘morele circkel’ ook tot planten en bomen worden uitgebreid? De toegenomen rechten voor dieren hebben veel gebracht, stelt Keulartz vast. Toch kleven er ook nadelen aan de ‘humanisering’ van de natuur. Het dreigende taboe op het kappen van bomen als gevolg van protesten zal volgens hem leiden tot aantasting van de grote variëteit aan landschapstypen en de bijbehorende soortenrijkdom. De ‘verkleutering’ die hij in de omgang met dieren ziet, leidt ertoe dat natuurlijk diergedrag zoals het doden van prooien als aanstootgevend wordt gezien.
Wanneer dergelijk gedrag de kop in wordt gedrukt, dreigt ontwrichting van ecosystemen. De vraag wat dit voor de morele cirkel betekent, laat Keulartz uiteindelijk aan de lezer. Daarmee blijft het slot wat oppervlakkig. Desalniettemin is Boommensen boeiend en soms vermakelijk, en laat het de lezer met meer respect kijken naar een ogenschijnlijk simpele plant.
—
Eerder verschenen in De Helling
