Haute cuisine die Michelin-ster waardig is
[Recensie] Mijn vroegste kennismaking met het werk van Louis Paul Boon bestond uit het ondeugende boekje met de titel Mieke Maaike’s obscene jeugd, dat ik als middelbaar scholier dolgraag voor mijn Nederlandse literatuurlijst wilde lezen. Ook al was dat niet toegestaan, het wist mij vervolgens nog altijd voldoende te interesseren om het zelfs voor mijn eigen plezier te lezen. Een unicum in die tijd. Later las ik, om totaal andere en meer zedelijke redenen, meer boeken van Boon, waaronder De Kapellekensbaan, De Paradijsvogel en De bende van Jan de Lichte.
Louis Paul Boon (Aalst, 1912 – Erembodegem, 1979) was afkomstig uit een arbeidersgezin en werkte aanvankelijk als autoschilder. Hij debuteerde als auteur in 1942 met De voorstad groeit, een roman over de lotgevallen van arbeiders. Boon ontving vele literaire prijzen voor boeken uit zijn oeuvre, waaronder de Multatuliprijs voor Pieter Daens en de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre.
Zoals tijdgenoot Simon Carmiggelt onder pseudoniem (Kronkel) decennialang dagelijks zijn Cursiefjes en Kronkels schreef en leverde aan Het Parool, zo leverde Louis Paul Boon zijn Boontjes tussen 1959 en 1978 aan de Vlaamse krant Vooruit. Goed voorbeeld deed goed volgen.
Carmiggelt
Een andere overeenkomst met Carmiggelt betreft de thematiek. Het gaat over de eenvoudige man in zijn leven van alledag. Dat levert een groot scala aan onderwerpen en gebeurtenissen op die de ene keer spitsvondig en karakteristiek en de volgende keer ronduit grappig zijn.
De volledige titel van deze uitgave is Wat een leven! En andere Boontjes, maar die titel vind je pas binnenin het boek. Net als dit alles zeggende inleidende tekstje:
“Dag aan dag schreef ik voor u deze stukjes in de krant. Ze kunnen niet telkens opnieuw de roos van uw hart hebben bereikt, als pijlen. En wat de literaire waarde ervan betreft, die zal ook niet bijster schitterend mogen genoemd. Toch bedoelde ik iets goeds ermee: u elke ochtend opnieuw, bij het openslaan van uw krant, een glimlach te schenken. Hier is dan een keuze. Ik hoop dat het niet de slechtste is”.
Het boek bevat zoveel verhalen en pagina’s dat het niet aan te raden is, het in een ruk van A tot Z te lezen. Alleen het nawoord dat veel achtergronden over de Boontjes geeft en over de gedachten, overtuigingen en gedragingen van de auteur zelf, telt al zo’n honderd pagina’s. Met vele zwart-wit foto’s, een uitgebreide tekstverantwoording, noten, een trefwoordenlijst en een overzicht van zijn verzameld werk is dit een waar bezit, voor iedere liefhebber.
Nog altijd actueel
Opvallend is dat ondanks het feit dat de verhalen gemiddeld genomen vijftig jaar oud zijn, ze nog altijd actueel en tijdloos zijn doordat ze zo uit het leven gegrepen zijn. De schrijfstijl is eenvoudig en toont tegelijkertijd de schoonheid van zijn schrijverstalent en kennis van de Nederlandse taal. De Boontjes zijn al met al minder met een maatschappelijk doel geschreven maar meer om in contact te komen met de mens achter de lezers. Een welkome aanvulling op zijn complete werk.
Boontjes is haute cuisine die Michelin-ster waardig is. De uitgever en het Louis Paul Boon Centrum heeft postuum het verzameld werk, uit de periode waarin hij honderden Boontjes schreef voor de Vlaamse krant Vooruit, op een magnifieke wijze uitgegeven. Het boek telt ruim duizend pagina’s. Gelieve deze delicatesse niet in één keer te consumeren maar te genieten van dit meergangendiner met talloze kleine, vaak exclusieve gerechten, in kleine gastronomische hapjes. Literatuurgeschiedenis van de bovenste plank.
—
Eerder verschenen op Boeken-cast
