Weesper wereldmerk in chocola. De effectieve reclamecampagnes voor Van Houten
[Recensie] Пить какао ван Хаутен! (Petjtje kakao Van-Goeten: Drinkt Van Houten chocola!) Die reclameleus slaakte een Russische ter dood veroordeelde op het schavot. Althans, de de Sovet-Russische agit-prop dichter/copywriter Wladimir Majakoswki (1893-1930) laat hem dat zeggen in zijn befaamde, ronkende gedicht Wolk in Broek (1920-30). Het verhaal wil dat de Nederlandse cacao-en chocoladefabrikant Van Houten wereldwijd tot zelfs tot onder de valbijl adverteerde. Agressief dus. In ruil daarvoor zou het de nabestaanden een riant bedrag uitkeren. Niks van waar. Wel adverteerde de tussen 1828 en 1971 actieve Weesper cacao-multinational in de 20ste eeuw duidelijk zichtbaar in het straatbeeld. En als eerste ook op trams.
In een uitputtende cultuurstudie Cacao- en chocoladefabriek C.J. van Houten & Zn. 1815-1971; Opkomst en ondergang van een wereldmerk, met de titel als enig niet spannende onderdeel, zet Peter van Dam, in het dagelijks leven security officer bij Estec, het Europees ruimtevaartcentrum in Noordwijk, als voorbeeldig archieven-doorspitter Van Houten neer. Na de boeiende bedrijfsgeschiedenis focust hij via de reclame in op de vormgeving.
Aanleiding om met affiches te adverteren was een gewonnen rechtszaak in Parijs. In 1894 was Van Houten beschuldigd schadelijke stoffen in zijn chocoladedrank te verwerken.
De firma beriep zich met succes op een bedrijfsgeheim: een bij het cacoaroosterproces “toegevoegd middel”, zoals Coca Cola er ook één heeft. Na de overwinning bestelde de firma bij de Franse lithograaf Leo Willette meteen een affiche met daarop een Hollands boerinnetje die een Parisienne ervan weerhoudt onbetrouwbare Franse choco te drinken.
Achterin het boek wordt uitgepakt met dichtbedrukte dus vertrouwenwekkende verpakkingen. Blik voorkwam bijvoorbeeld dat cacaopoeder “duf” ging smaken.
In 1939 verinternationaliseerde de Nederlands-Oostenrijkse graficus Stefan Schlesinger de familie/merknaam door het terug te brengen tot een elegant cursief getekend vH-letterlogo. Verder blijkt hij een heerlijk illustrator van bijvoorbeeld wikkels voor kinderrepen met trekpoppetjes, pelikaantjes en – onvermijdelijke – nikkertjes.
In de zonnige wederopbouwjaren vijftig schilderden Frans Mettes, Cor van Velsen en Studio Flem in plakkaatverf prachtig strakke posters, waarbij het water in je mond loopt. En na Koning Willem I, Laurel & Hardy trad de tv-indiaan Klukkluk in 1960 aan om als bekendheid repen aan te bevelen. In 1971 raakte Van Houten echter zijn positie kwijt door candybars: tropische verrassingen in Hollandse melkchocola.
Eerder gepubliceerd in ITEMS
