"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Castamar 1 - De kokkin van Castamar

Zaterdag, 31 december, 2022

Geschreven door: Fernando J. Munez
Artikel door: Joke Zwier

In dit gelaagde verhaal komen veel intriges voor

[Recensie] De kokkin van Castamar is bekend van Netflix en het eerste deel in de Spaanse Castamar-serie van Fernando J. Múnez. Een samenzwering aan het hof is het tweede deel en verschijnt in mei 2023. Múnez studeerde filosofie en filmwetenschappen en schreef talloze succesvolle filmscripts.

Deze historische romantische roman speelt zich af in het begin van de achttiende eeuw die bol staat van de politieke en militaire ontwikkelingen in Spanje. Het is de tijd van de Bourbons en de Habsburgers en oude sociale structuren worden ter discussie gesteld. Onafhankelijke vrouwen zijn er niet veel, want de macht is in handen van de mannen. Trouwen en kinderen krijgen, gouvernante of hulp in de huishouding worden, is de rol die voor ze weggelegd is, óf het moet het aloude beroep in de wereld zijn als de nood hoog is.

Bittere armoede
Clara is na de dood van haar bemiddelde vader in bittere armoede vervallen, want erfenissen gaan naar een mannelijke erfgenaam. “Haar wereld van beleefdheden, etiquette en sociale ontmoetingen was veranderd in een andere wereld, gedomineerd door een meedogenloos, smerig en direct discours met als enig doel overleven.” Ze grijpt het aanbod om als keukenhulp op het landgoed van Castamar te gaan werken met beide handen aan, want door een gebrek aan referenties komt ze niet aan fatsoenlijk werk. Koken is een grote hobby van haar en Clara weet dat ze dit goed kan. Doordat ze goed opgevoed is, en kan lezen en schrijven, valt zij meteen op tussen het andere huishoudelijke personeel. En dit wekt bij huishoudster Ursula afgunstige gevoelens op. Bang als deze is om van haar ‘troon’ gestoten te worden, als Clara tot hoofdkokkin benoemd wordt door haar kookkunst, grijpt zij alles aan om haar in diskrediet te brengen bij don Diego, hertog van het landgoed Castamar. Deze heeft zich negen jaar geleden teruggetrokken van het hof van koning Filip V door de dood van zijn vrouw Alba. Sindsdien leidt hij een teruggetrokken bestaan waarin hij zijn personeel hun gang laat gaan. Een toevallige ontmoeting van Clara met Diego doet haar hart op hol slaan en heeft invloed op de wijze hoe hij haar hoort te behandelen.

De kokkin van Castamar is opgedeeld in twee delen en wordt vanuit wisselende perspectieven verteld. Múnez heeft een vlotte, filmische schrijfwijze. Je ziet de levendige beschrijving van de eerst verwaarloosde keuken voor je, tot de kakkerlakken aan toe. De beschrijving van de heerlijke gerechten die Clara bereidt doen je het water in de mond lopen. De personages zijn goed vorm gegeven en komen levensecht over, waardoor de lezer zich waant in de achttiende eeuw waarin het vervoer hoofdzakelijk per paard of koets gaat.

Boekenkrant

Clara is een sterke vrouw met doorzettingsvermogen en een passie voor koken. Ze is kwetsbaar doordat ze last heeft van paniekaanvallen. Ursula is in het verleden mishandeld door haar man en zorgt er nu voor dat niemand meer macht over haar heeft. Dit doet ze met machtspelletjes en alle mogelijke chantagemiddelen die ze maar kan bedenken.

Intriges
Een leuke bijkomstigheid is het personage Gabriel, de geadopteerde zwarte broer van don Diego. In die tijd wordt een zwarte medemens als de mindere gezien en Diego veroorzaakt regelmatig opschudding in adellijke kringen door Gabriel als zijn gelijke te behandelen. Ook zijn personeel behandelt hij vriendelijk en met respect, wat voor die tijd niet gebruikelijk is. Aan de binnenkant van de cover staan de belangrijkste personages vermeld, wat wel fijn is met de Spaanse namen. In dit gelaagde verhaal komen veel intriges voor, waardoor het soms even spannend is. Spanning wordt door plotwendingen opgeroepen, evenals het feit dat de lezer meer weet van de intriges dan de hoofdpersonages. Romantiek gaat niet op de gebruikelijke manier, maar meer in het geheim door overspelige vrouwen.

Het einde van De kokkin van Castamar laat de lezer op zijn leeshonger zitten, want de intriges en het gekonkel aan het hof zijn nog niet ten einde. Nu maar wachten totdat het tweede deel in het Nederlands verschijnt.

Eerder verschenen op Boeken-cast