Waardevol of opvallend in Britse kerken
[Recensie] In dit boekje presenteren de dekens van lokale kerken in Engeland en Wales een kostbaar of bijzonder element uit hun plaatselijke kerk. Na een korte introductie komen er 50 kerken ter sprake. Het is een persoonlijke keuze die de aandacht vestigt op iets in hun kerkgebouw dat soms – terecht – bekend is maar diverse kerken ook verrassend van karakter is. Het boekje Cathedral treasures of England and Wales is rijk geïllustreerd en dat maakt het plezierig om te lezen.
Je verwacht in een dergelijk boekje natuurlijk oude manuscripten, een muurschildering, gebrandschilderde ramen, stenen reliëfs, grafmonumenten, een fries, schilderij of triptiek, een fraai plafond, crucifixen, doopvont, crypte of een bank voor geestelijken. Die komen dan ook ter sprake en mogen ook niet ontbreken maar het zijn misschien juist de onderwerpen die opvallen die de meeste indruk op de lezer maken.
Dit is bijvoorbeeld de draagbare zonnewijzer uit de 10e eeuw die in de kathedraal van Canterbury wordt bewaard. Zonder uitleg zou je niet vermoeden dat het voorwerp deze functie heeft.
Westminster Abbey
In de Westminster Abbey in Londen bevindt zich een fraaie mozaïek vloer uit de 13e eeuw die door Italiaanse ambachtslieden is gemaakt.
In de kathedraal van Wells bevindt zich een astronomische klok die van ongeveer 1390 dateert. De uurwijzer bestaat uit de zon en de aarde vormt het centrum van de klok, passend bij het middeleeuwse wereldbeeld.
In de kathedraal van Portsmouth bevindt zich een scheepsmodel ‘Golden barque weather vare’ uit 1710. Dit stond oorspronkelijk als windwijzer op de toren en past bij deze havenstad en diende als oriëntatie voor de binnenkomende schepen. De kerk heet dan ook ‘cathedral of the Sea’.
Opvallend en met een aangrijpende geschiedenis is het kruis uit 1961 op het hoofdaltaar in de kathedraal van Coventry. Deze kerk werd in 1940 door een Duits bombardement in de Tweede Wereldoorlog verwoest. Het kruis is gemaakt van drie spijkers die toen uit het brandende dak naar beneden vielen.
Niet van kunstzinnige maar wel van kerkhistorische waarde zijn de laarzen van een pelgrim uit de periode 1480 – 1510. De laarzen werden met een deel van het lichaam teruggevonden. Op een andere manier getuigt de heiligdomsring uit de 12e eeuw van het verleden. Degene die deze ring vastpakte, had recht op 37 dagen onderkomen en vond zo tijdelijk asiel in de kerk van Durham.
Niet oud maar wel van aangrijpende schoonheid is het witte beeld van Maria met kind uit 1980 in de kathedraal van Wakefield.
Zo bieden deze voorwerpen en onderdelen van kerken een mooie doorsnede van wat men in een kerk verwacht te zien maar ook onverwacht kan tegenkomen. Het boekje Cathedral treasures of England and Wales pretendeert niet volledig te zijn en daarom ontbreken bijvoorbeeld een preekstoel of monstrans.
Janet Gough is auteur, docent en adviseur van historische kerken en kathedralen. Eerder was zij secretaris van de Cathedrals Fabric Commission for England en directeur van de commissie Cathedral and Church Buildings Division of the church of England.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
