"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

Conquistador

Zaterdag, 25 augustus, 2018

Geschreven door: Johan Klein Haneveld
Artikel door: Lalagè

Wat is een mens nog in de toekomst?

[Recensie] Johan Klein Haneveld neemt me mee naar de verre of zeer verre toekomst. De mensheid heeft zich verspreid over het hele heelal. Een lichaam van vlees en bloed gezond houden is niet langer meer het hoogste doel, want het is toch veel makkelijker om je te laten overzetten naar een computerbrein en als machine met bewustzijn verder te leven.

De verhalen in Conquistador staan in chronologische volgorde. In het eerste verhaal is het nog erg vooruitstrevend en peperduur om je te laten overzetten naar een machinelichaam, dat lijkt op wat je had, maar dan mechanisch. Het is meteen spannend en ik lees het met grote interesse.

Daarna komt het langste verhaal: de ruim zestig bladzijden zijn in korte hoofdstukjes opgedeeld. Het gaat over Jonas, de conquistador (veroveraar), die als één van de laatste mensen nog niet naar een machine is overgezet. Hij draagt wel een vernuftig ruimtepak. Als avonturier reist hij de ruimte rond, op zoek naar verlaten planeten waar ooit wel mensen woonden. Het is een ontzettend spannend verhaal en ik word er helemaal in meegesleept. In een later verhaal duikt hij nog een keer op.

Daarna wordt het meer van hetzelfde: machines met bewustzijn lopen gevaar vanwege een vijand. De schrijver gebruikt veel termen die passen bij science fiction, waarvan vaak niet duidelijk is wat ze betekenen. Soms kan je het wel raden, andere keren lees ik er maar overheen. Bij korte verhalen is er ook weinig ruimte om aan ‘world building’ te doen. Maar ik zou ook weer geen hele roman willen lezen die op deze manier geschreven is. Daarvoor heeft het te weinig psychologische diepgang.

Boekenkrant

Een sprookjesachtig verhaal zorgt voor de broodnodige afwisseling. Het gaat over een meisje dat in een kloof woont, begrensd door steile rotswanden. Nadat ze een jongen heeft ontmoet die uit de ruimte is gevallen in een zilverkleurig vaartuig, besluit ze te proberen de rotswand te beklimmen. Ze blijkt er zo doorheen te kunnen lopen en komt dan in een andere wereld terecht. Het eindigt ermee dat de jongen, die een prins blijkt te zijn, haar ten huwelijk vraagt.

Tot slot zijn er een paar verhalen die zich miljoenen jaren in de toekomst afspelen. Er zijn geen brandende sterren meer en het heelal is zo ver uitgedijd dat mensen op verschillende planeten elkaar niet meer kunnen bereiken. Ze weten dat het einde van dit heelal nabij is. Doordat de meeste mensen machines zijn geworden, komt bij mij de vraag op wat een mens eigenlijk is. Daar wordt wel kort over gefilosofeerd als een machine-mens een ontmoeting heeft met een mens van vlees en bloed. Helaas wordt het niet verder uitgewerkt.

Ik lees weinig science fiction en weet niet wat Johan Klein Haneveld zelf heeft bedacht en wat hij goed heeft gejat van anderen. Het komt in elk geval over alsof hij zich prima kan inleven in die verre, toekomstige werelden. Dat is knap gedaan en ik heb dit boek dan ook met plezier gelezen.

Eerder verschenen op Lalage