"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De allermooiste vestingsteden van Nederland

Woensdag, 1 december, 2021

Geschreven door: Els Andriesse
Artikel door: Evert van der Veen

De schoonheid van verdediging

[Recensie] De bedenkers en makers van vestingsteden waren natuurlijk niet uit op schoonheid van steden die toeristisch aantrekkelijk zouden zijn. Het waren zakelijke overwegingen die destijds de aanleiding waren om steden te versterken in geval van naderend gevaar. We hebben er vandaag steden – meer stadjes eigenlijk – aan te danken die we juist om deze militaire achtergrond waarderen: stadswallen en stadsgrachten, nu omzoomd door groen, met stadsmuren of vaker restanten daarvan en hier en daar nog een stadspoort die de sloopwoede van vorige eeuwen heeft overleefd.

De ANWB hield een verkiezing van de allermooiste vestingsteden en in dit boek zijn de 50 mooiste bij elkaar gebracht. Samen bieden ze een fraai portret van typisch Oudhollandse steden met mooie stadsaanzichten.

Het boek De allermooiste vestingsteden van Nederland is ingedeeld in windrichtingen en zo komen alle streken van Nederland aan bod. In de historische inleiding komt naar voren dat vestingsteden in de 16 – 17e eeuw zijn ontstaan en soms deel uitmaken van een bepaalde verdedigingslinie waarvan de Oude Hollandse Waterlinie en de Nieuwe Hollandse Waterlinie het meest bekend zijn.

Gorinchem heeft deze verkiezing gewonnen en staat bovenaan in de top 5. Dat wil niet zeggen dat de steden die daarna volgen minder de moeite waard zouden zijn. Integendeel: andere keuzen zouden ook goed verdedigbaar zijn want steden als Elburg, Naarden, Schoonhoven, Zierikzee en Woudrichem bijvoorbeeld zijn zeer authentiek en hebben een prachtige ligging en zo zijn er meer te noemen.

Boekenkrant

Iedere stad wordt onder de plaatsnaam kort getypeerd en vervolgens is er een korte historische terugblik. Ook is er toeristische informatie voor de lezer die de stad zou willen bezoeken en daar wil dit boek natuurlijk toe stimuleren. Verder zijn er in kleur afstekende kaders met interessante weetjes en korte informatie die voor een bezoeker van belang is. Leuk is het kader met bijzondere inwoners waar vaak min of meer bekende Nederlanders naar voren komen. Historische kaartjes laten zien hoe de stad er vroeger uitzag en er zijn mooie historische verhalen.

De meeste steden zijn wel algemeen bekend maar dat Sittard en Hulst in Zeeuws-Vlaanderen vestingstadjes zijn, zal niet iedereen weten. Hulst heeft duidelijk Vlaamse invloeden.

Delfzijl komt ook in dit boek voor en hoewel in de tekst wordt gezegd dat deze stad je niet direct in zijn hart zal sluiten, is het toch de vraag waarom hij wel is opgenomen. Ik ben er wel eens geweest en de stad is bepaald niet aantrekkelijk te noemen. Dat heeft een treurige reden want als havenstad had Delfzijl in de Tweede Wereldoorlog het nodige te verduren. Interessant is de vermelding dat Delfzijl de laatste bevrijde stad was.

Dit sfeervolle boek is een fraaie staalkaart van Nederlandse steden en zou de basis kunnen vormen voor een vakantietocht om vestingsteden te bezoeken.

Voor het eerst gepubliceerd op De Leesclub van Alles

Boeken van deze Auteur: