Hoe wildwest op de maan volkomen logisch wordt
[Recensie] Zo plat als de titel is van De Apollomoorden, zo sterk is het verhaal. De laatste bemande reis naar de maan van de NASA ontaardt in harde aanvaring tussen Amerikaanse astronauten en kosmonauten van de Sovjet-Unie, beide onbetwiste koplopers in de ruimtevaart. Kogels fluiten door de ruimte, ruimtevaarders gaan in het heelal met elkaar op de vuist en op de maan zitten ze achter elkaar aan. Regelrechte pulp op het eerste gezicht.
Maar het tegendeel is het geval. De Apollomoorden voert de lezer mee naar de jaren zestig, toen de koude oorlog tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie op een hoogtepunt was. Een tijd waarin vrouwen de afwas deden, techniek handwerk was en foto’s van de fotorolletjes kwamen, knap verwerkte verwijzingen naar het tijdsgewricht. Toen al hoorde de ruimte bij het internationale strijdtoneel, met als inzet de ontginning van de maan.
De dood voor iedereen
De manier waarop auteur Chris Hadfield dit stille conflict laat ontbranden tijdens een maanreis met de Apollo 18 is bijzonder. In een ruimtecapsule van een paar kubieke meter zijn astronauten volkomen afhankelijk van elkaar en van de technologie. Elke verstoring kan voor iedereen de dood betekenen. Toch weet Hadfield de confrontatie in deze kwetsbare omgeving op te voeren tot een regelrechte nagelbijter.
Dat je dit pikt als lezer komt doordat de belangen van de personages op scherp staan, van de Amerikaanse vluchtleider en hoofdpersoon Kazimieres Zemeckis en zijn Russische tegenhanger Vladimir Tsjelomej, tot astronaut Chad Miller en kosmonaut Svetlana Gromova. De lezer leert ze goed kennen, begrijpt hun motieven en gaat mee in de creativiteit waarmee ze anderen te slim af proberen te zijn. Allen hebben eigen plannetjes. In de bloedstollende strijd om belangen, waar menselijk vernuft wedijvert met technologische hoogstandjes, kan er maar één winnaar zijn.
Een fundament van waarheidsgetrouwe details
Dat zulke verzinsels niet ontsporen komt doordat Hadfield zijn fantasie stevig heeft ingebed in een fundament van waarheidsgetrouwe details, die hij afzet tegen het geopolitieke decor van de koude oorlog. Als ex-astronaut kent hij alle details van een ruimtereis, die hij ruimharig deelt met de lezer. Je komt alles aan de weet over stuwmotoren, communicatie met de vluchtleiding en gehannes met ruimtepakken en ruimtewandelingen.
Zo legt Hadfield uit dat er altijd damp om raketten hangt vlak voor de lancering, omdat brandstoftanks zijn gevuld met vrieskoude vloeibare zuurstof. Hij onthult bizarre, waarheidsgetrouwe inkijkjes in de ruimtevaart, zoals een machinegeweer dat op een Russische satelliet gemonteerd is. Ook Russische kosmonauten die met pistolen op zak in de ruimte zweefden, zijn geen verzinsel.
Rollebollen tot het einde
Ondergedompeld in zoveel kennis van zaken geloof je alles wat er staat in De Apollomoorden, ook al heeft de Apollo 18 nooit bestaan. De Apollo 17 was de laatste bemande maanreis voor er een streep ging door het peperdure maanproject van de NASA.
Tegen het einde van het verhaal, als hoogwaardigheidsbekleders en wetenschappers de astronauten feestelijk willen onthalen, is het nog niet gedaan met de spanning. Tot het laatst is het rollebollen om het winnende strootje. De echte winnaar is de lezer. Die heeft na vijfhonderd pagina’s genoeg kennis van zaken om zelf een reis naar de maan te maken en behouden thuis te komen.
—
Voor het eerst gepubliceerd op Bazarow
