Verloren beschavingen buiten Rome en Hellas
[Signalering] Dit boek van Bogucki geeft een toegankelijk overzicht van de Europese prehistorie tot de ondergang van het West-Romeinse rijk. Steeds uitgaand van de belangrijkste archeologische vindplaatsen en vondsten (die helaas niet allemaal geïllustreerd zijn) worden de verschillende prehistorische culturen vanaf de oude steentijd kort gekenschetst. Door de relatief beperkte omvang van het boek blijven deze karakteristieken af en toe wat schetsmatig, maar Bogucki slaagt er goed in de wezenlijke elementen helder voor het voetlicht te brengen.
Bij zijn beschrijving van de Germaanse volken wijst hij erop dat de sociale orde hier niet strikt hiërarchisch was, maar dat er sprake was van een heterarchie. Dat wil zeggen dat verschillende vormen van macht en invloed (politiek, ritueel, militair) niet gecentreerd waren bij één persoon of bij één specifieke groep, maar verdeeld over verschillende groepen. Dat is een bruikbaar model en kan mede verklaren, waarom de Romeinen moeilijk greep kregen op deze volken. Maar de suggestie dat dit de reden was waarom de Romeinen het bestuur in de westelijke provincies aan de lokale elites overlieten, lijkt me niet juist. Het principe van de indirect rule heeft van begin af aan een belangrijke rol gespeeld in het Romeins imperialisme en werd bijvoorbeeld ook toegepast in het Griekse oosten, dat zeer verschilde van het westen.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
