Wraak op de bullebakken
[Recensie] Iedereen is tijdens zijn kindertijd op de een of andere manier getuige geweest van of betrokken geweest bij pesterijen. Deze pesterijen lijken vaak onschuldig en worden vaak weggezet als onschuldig kindergedrag, maar de impact kan voor sommigen – ook op latere leeftijd – enorm zijn. Tegenwoordig worden we met enige regelmaat in het nieuws geconfronteerd met jonge mensen die hebben besloten dat het leven niet langer op te brengen is en ten einde raad hebben besloten zelfmoord te plegen. Pesterijen worden tegenwoordig steeds meer erkend als een maatschappelijk probleem. Meerdere wetenschappelijke onderzoeken hebben uitgewezen dat mensen die tijdens hun schooltijd regelmatig het slachtoffer zijn geweest van pestgedrag op latere leeftijd leiden onder gevoelens van eenzaamheid en depressie. Ook de korte termijngevolgen kunnen desastreus zijn. De slachtoffers kunnen zichzelf minder leuk gaan vinden, bang zijn om naar school te gaan en verder pestgedrag aanlokken. Dit alles geldt zeker voor Walter in De blindganger.
Walter is het spreekwoordelijke pispaaltje van de klas. Hij wordt voortdurend door drie bullebakken uit zijn klas op de huid gezeten. Jarenlang. Dag in, dag uit. De psychologische en fysieke terreur die ze op hem uitoefenen kent geen grenzen. Walter gaat er uiteindelijk psychisch aan onderdoor en mislukt later als volwassene in het leven. Zijn droom om architect te worden ziet hij in rook opgaan en hij kan zelfs de meest simpele baantjes niet vasthouden. Ook in de liefde is hij hopeloos. Aangezien hij geen vrouw aan zich weet te binden, zoekt hij zijn heil bij prostituees. Als hij een van zijn kwelgeesten van vroeger tegenkomt die inmiddels een succesvolle advocaat blijkt te zijn, brandt er iets in Walter door. Hij besluit zijn de drie bullebakken op een gruwelijke manier om het leven te brengen volgens welbeproefde Middeleeuwse methodes. De bedoeling daarvan is om zoveel mogelijk leed aan zijn vroegere kwelgeesten toe te brengen. De eerste wordt levend begraven en de tweede wordt op een staak gespietst. Vlak voor hij de mannen vermoordt vraagt hij waarom ze het speciaal op hem hadden voorzien. Het antwoord dat Walter krijgt schokt hem. De mannen zeggen tegen hem dat hij zwak was en dat hij daarmee zelf het pestgedrag uitlokte. Het is ondertussen aan Bianca en Joris van de politie om Walter te stoppen voordat er nog meer doden vallen.
De in Slovenië geboren Igor Znidarsic (1957) verhuisde op elfjarige leeftijd met zijn ouders naar Nederland. Hij heeft onder andere gepubliceerd in tijdschriften en dagbladen als HP/De Tijd, De Groene Amsterdammer en het NRC Handelsblad. In 2011 verscheen zijn debuutroman Diepgevroren makrelen, in 2014 gevolgd door De zevende zuster. De blindganger is zijn thrillerdebuut.
Het duurt even voordat De blindganger spannend wordt. Er wordt vrij veel tijd uitgetrokken voor het privé-leven van Bianca. Ze is een vrouw die de spanning in haar huwelijk mist en al een tijdje lang vreemdgaat. Dat ze daarmee haar huwelijk op het spel zet en haar man en kinderen kan kwetsen, is een risico dat ze bereid is nemen. De lezer krijgt veel informatie over haar, maar ze komt desondanks niet echt tot leven. Bianca blijft een vrij schetsmatig karakter. Uiteindelijk blijkt de subplot over haar buitenechtelijke escapades daardoor eerder af te leiden van het hoofdverhaal dan dat het echt iets toevoegt.
De spanning van De blindganger zit hem ook al niet echt in de jacht van de politie op de moordenaar. De identiteit van de moordenaar en zijn motieven zijn immers al snel bekend. Het eerste deel van De blindganger waarin Bianca en Joris de verplichte aanwijzingen volgen om Walter te pakken te krijgen, lezen als een standaard instructieboek voor de recherche en is voor de verwende thrillerlezer weinig opwindend. Na het eerste deel nemen uitgebreide flashbacks het verhaal over en daar wordt De blindganger interessanter. De psychologische oorlogsvoering waarvan Walter tijdens zijn schooltijd het slachtoffer wordt en het transformatieproces van diens psychische gesteldheid worden bijzonder gedetailleerd en beklemmend beschreven. De vragen die door Igor Znidarsic worden gesteld over wat goed is en wat slecht zijn niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Iedereen in De blindganger is zowel slachtoffer als dader. Dat geldt niet alleen voor Walter, maar ook voor Bianca die haar huwelijk op het spel zet en voor de drie pesters van vroeger. Kinderen zijn wreed, wordt ergens in het boek opgemerkt. Hoe lang moet je die wreedheid iemand als volwassene blijven nadragen? Heeft niet iedereen ooit eens een ander tijdens de schooltijd gekwetst?, vraagt een personage in De blindganger zich af. Al deze moeilijk te beantwoorden vragen zijn wat De blindganger uiteindelijk de moeite van het lezen waard maakt.
—
Eerder verschenen op Thrillzone
