En dan sla je het boek dicht en word je héél stil!
Het verhaal begint als Eddie 13 jaar oud is. Eddie was geboren in 1920 met de naam Abraham Jakubowicz maar zijn vrienden noemden hem Adi. In het Engels wordt zijn naam uitgesproken als Eddie. Hij groeit op in Leipzig en zijn familie is Joods en zijn welvarend. Papa heeft een eigen zaak. Eddie is heel gelukkig en heeft het echt naar zijn zin. Hij groeit op in een liefhebbende familie en ze zijn ook bijzonder trots op hun Duitsland.
Duitsland verkeert dan in moeilijkheden, de economie was verwoest door de laatste oorlog die ze hadden verloren. In 1933 komt Hitler aan de macht en brengt hij een golf van antisemitisme met zich mee. Met valse papieren kan Eddie toch naar de middelbare school gaan, iets dat zijn vader echt wil. Dan volgen vijf jaren van eenzaamheid en werk. Op 9 november 1938 maakt hij de grootste fout van zijn leven en wordt hij gearresteerd door de nazi’s. Die nacht staat bekend als de beruchte Kristallnacht. Eddie was niet langer meer trots om een Duitser te zijn, nooit meer!
Hij wordt gedeporteerd naar Buchenwald. Door een rare loop van omstandigheden weet hij uit het kamp te komen en zijn vader wacht hem op aan de poort. In plaats van te doen wat hen is opgedragen vluchten ze samen naar België. Dan volgt er een reis en vele omzwervingen later wordt hij samen met zijn familie gearresteerd in Mechelen. Daar zitten ze in een doorgangskamp tot ze gedeporteerd worden naar Auschwitz. In februari 1944 komen ze aan in de hel op aarde. Eddie krijgt het nummer 172338 getatoeëerd in zijn arm. Vanaf dan is hij geen mens meer maar slechts een instrument; door de tatoeage wordt hij tot een trage dood veroordeeld, maar eerst wilden de Gestapo zijn ziel nog vermoorden.
“Als je het geluk hebt om geld en een mooi huis te bezitten, dan kun je je het veroorloven om degenen te helpen die niet zo gelukkig zijn. Daar gaat het om in het leven: Het delen van geluk.”
Wat me meteen opviel was de cover van het boek. Eddie Jaku straalt als het ware; je ziet dat hij enorm gelukkig is en heeft zo’n twinkeling in zijn ogen. Deze cover doet je niet meteen aan een horrorverhaal denken. Als je goed kijkt zie je zijn nummer op zijn arm getatoeëerd staan. Deze cover sprak me onmiddellijk aan en ik wilde zeker dit boek lezen.
Ik val meteen met de deur in huis: wat is dit een indrukwekkend levensverhaal. Eddie heeft alles verteld en meer. Van in het begin van het boek noemt hij je ‘goede vriend’ en dat blijft hij doen tot de laatste pagina’s. Hoe is het mogelijk dat je ondanks alles wat je hebt doorstaan, nog zo anders in het leven kunt staan? Deze man verdient meer dan respect, en al zeker als je weet dat liefde, hoop en vriendschap centraal in zijn leven staan.
Eddie benadrukt ook dat de Duitsers verachtelijk zijn en deinst er niet voor terug om grof taalgebruik te gebruiken met betrekking tot de nazi’s. Deze lui waren monsters en dat steekt hij niet onder stoelen of banken. Is ook niet moeilijk na al wat hij meegemaakt heeft. Hoeveel boeken heb ik al over de Holocaust gelezen en toch komen er weer elementen bij die ik nog niet kende. Ook hier weer worden er huiveringwekkende dingen vermeldt waar Eddie getuige van was.
Hoewel het soms met momenten heel afgrijselijk is om te lezen, is het precies of Eddie zit naast je en vertelt hij zijn verhaal. Het geeft je een oprecht warm gevoel omdat je ondertussen weet hoe het hem is vergaan tijdens zijn leven in de oorlog maar ook vooral na de oorlog. Eddie vindt zijn ware liefde in Brussel maar ze emigreren later naar Australië. Zijn boek is ook zo op een eenvoudige manier geschreven dat het voor alle leeftijdscategorieën is om te lezen. Met elk hoofdstuk krijg je meer en meer respect voor deze 101 jarige man.
Ik weid expliciet niet uit naar zijn gevangenschap in Auschwitz, dat is iets dat de lezer zelf moet ondervinden. Wat ik wel kan zeggen is dat het een klein mirakel is dat hij er levend vanaf gekomen is! Zijn motto in het leven is hoop: ‘Waar leven is, daar is hoop, en waar hoop is, daar is het leven.’
Het valt ook niet te ontkennen dat hij enorm veel wijze levenslessen in dit verhaal steekt, want zo is hij tenslotte. Hoe je je gelukkig kunt voelen met het weinige dat je hebt en nog meer van die uitspraken. Dingen waar je even bij stil blijft staan en je doen beseffen dat je inderdaad gelukkig kunt zijn op allerlei manieren. Is hij altijd gelukkig geweest?? Zeer zeker niet maar hij heeft het heft in eigen handen genomen en omarmd.
En dan sla je het boek dicht en word je héél stil! Stil om wat deze prachtige mens heeft neergepend. Deze 101-jarige man heeft alle wijsheid in pacht ondanks de wrede dingen die hij heeft meegemaakt. Hij is zo lief en wijs dat je hem zo zou willen omarmen! Het belangrijkste dat hij ooit heeft geleerd is dat een ander van je houdt. Dat kan hij niet genoeg benadrukken. Zonder vriendschap is een mens verloren. Een vriend(in) is iemand die je doet beseffen dat je leeft. Vriendschap is de beste balsem voor de ziel!!
Eddie heeft ook dit boek geschreven als een ode aan de ruim zes miljoen Joden die zijn vermoord. Deze mensen kunnen spijtig genoeg hun verhaal niet vertellen. Eddie vertelt nu zijn verhaal wel en dat aan iedereen die het wil weten en lezen.
Bedankt Eddie Jaku, mijn vriend, dat ik je levensverhaal mocht lezen! Vijf fonkelende sterren geeft ik aan De gelukkigste man ter wereld!
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
