Ervoor en erna
[Recensie] De geschiedenis van Jane Doe is het debuut van Michael Belanger, een docent geschiedenis op een middelbare school in Connecticut. Hij schreef een klassieke young adult roman met een hoofdpersoon die de aansluiting bij zijn leeftijdsgenoten mist, wel één goede vriend heeft en in therapie zit. Dat is grofweg het kader van het gros van dit soort psychologische jeugdboeken. Al suggereert Belanger in de eerste alinea dat hij een atypisch boek heeft geschreven:
“Ik heb geen kanker en allebei mijn ouders leven nog (…) en als we toch bezig zijn, zal je ik ook maar gelijk vertellen dat ik geen vampier ben, geen magische krachten bezit en dat ik alleen strijd tegen kwaadaardige dystopische overheden die in games voorkomen.”
Maar hij is wel een buitenbeentje, deze Raymond om wie het gaat. Hij woont in het stadje Burgerville dat ze omschrijven als het saaiste stadje van de VS, en probeert het hoofd boven water te houden met zijn maatje Simon. De laatste is dol op vampiers, Raymond zelf heeft een bijna obsessieve belangstelling voor geschiedenis. De vrienden stijgen ineens in de pikorde als een nieuwe klasgenoot zich bij hen aansluit, de mysterieuze Jane Doe.
De geschiedenis van Jane Doe onderscheidt zich van andere young adult door de bijzondere structuur, waarin meteen de clou wordt weggeven. Het eerste hoofdstuk heet 61 dagen erna, het derde heeft als titel 254 dagen ervoor, met de overduidelijke suggestie dat Jane niet meer leeft. Een interessante maar ook riskante vorm; de aanloop en de verwerking van dit drama lopen door elkaar heen, met alle bijbehorende emoties in de diverse gradaties. Het valt niet overal in het verhaal mee om dat in de tijd te plaatsen. Belanger vertilt zich er enigszins aan, het gaat om nogal een drama en dan komt het nauw waar in de opbouw van het verhaal de hoofdpersonen in hun verwerking zijn.
In de ‘vooraf’-episodes wordt de vriendschap tussen de drie inniger en romantischer en wordt gestaag toegewerkt naar het drama en de achtergronden ervan. Erna gaat het natuurlijk vooral om de verwerking, met behulpt van therapie, het zoeken naar redenen en een soort reconstructie. De geschiedenis van Jane Doe is vlot geschreven en kent maffe en hilarische uitweidingen die lucht aan het verhaal geven. Het sterkst is het thema geschiedenis, de grote hobby van Raymond, die wordt verweven met het drama. Het motto ‘elk voorval in de geschiedenis heeft een reden’ wordt verweven met de korstondige aanwezigheid van Jane Doe in het leven Raymond en Simon. Iets een plekje geven, heet dat ook wel. Feitelijk gaat het boek vooral daarover.
—
Eerder verschenen op Jaapleest
