Casestudies van archeologische vondsten
[Recensie] De periode tussen het begin van het bewind van keizer Hadrianus in 117 en het einde van dat van Caracalla een eeuw later was een tijdperk van vrede in Romeins Nederland. De economische welvaart uitte zich onder andere in bouwprojecten zoals de stad Forum Hadriani bij het moderne Voorburg of de vele villa’s die op het platteland verrezen.
Het is deze materiële cultuur van de Romeinse ‘gouden eeuw’ die archeoloog Tom Buijtendorp in zijn nieuwste boek centraal stelt. Daarbij biedt hij niet (wat de titel misschien zou doen verwachten) een algemeen overzicht van deze periode, maar eerder een reeks archeologische casestudies over onder andere Forum Hadriani, de villa’s, en de wegen en markten van Romeins Nederland. Met behulp van vergelijkbare vondsten van elders en afbeeldingen op bijvoorbeeld munten of fresco’s, maar ook een kaart uit 1712 en literaire bronnen worden nieuwe interpretaties aangedragen voor veelal al langer bekende archeologische vondsten. Zo beargumenteert Buijtendorp dat de afbeelding van een gebouw in de bekende askist van Simpelveld een realistische representatie vormt van een vleugel van de nabije villa. Het zou gaan om een latere aanbouw met badinrichting. Controleerbaar is deze hypothese niet, omdat de desbetreffende vleugel niet is opgegraven en de resten door erosie zijn verdwenen.
Zodoende blijft deze interpretatie, zoals zo vele in dit boek, noodgedwongen hypothetisch. Of dat voor de geïnteresseerde lezer, voor wie het boek nadrukkelijk bedoeld is, altijd bevredigend is, weet ik niet. Maar de aanpak getuigt van creativiteit, dwingt tot hernieuwd nadenken over de besproken archeologische resten en maakt die geïnteresseerde lezer deelgenoot van het archeologische interpretatieproces.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
