Prachtige personages in een fantastisch verhaal
[Recensie] Wat een mooi boek om te zien en om vast te houden. Het eerste compliment in deze recensie van De jacht op de Führer gaat naar Uitgeverij Lannoo. Het boek heeft naast een wonderschone omslag een stevigheid meegekregen die zich het beste toont na het lezen van deze ruim vierhonderd pagina’s dikke thriller. De rug van het boek toont geen enkele kromming. Het boek ziet er als nieuw uit. De glans, de kleuren; alleen jammer dat er zo’n weergaloos slecht mens op de omslagfoto prijkt. De jacht op de Führer is de opvolger van Hitlers geheime Ardennencommando, een boek dat ook over Otto Skorzeny, Hitler zijn favoriete SS Commando verhaalde. Bewust kies ik voor het woord ‘verhaalde’, de in de Hofstad wonende auteur Michiel Janzen schrijft faction. Een samensmelting tussen fictie en feiten.
Achterin het boek staan alle personages op volgorde van importantie, gesorteerd op afkomst. Het boek gaat over de laatste maanden van de oorlog vanuit deze drie genoemde perspectieven. De Russen en de Britten vechten een onderlinge prestigieus duel uit, naast de fysieke strijd op het slagveld tegen de Duitse bezetter. Het gaat om het identieke doel dat beide partijen (samen met de Amerikanen) dolgraag Adolf Hitler als gevangen genomen trofee als eerste willen tonen aan de wereld.
De Duitse rol in het verhaal behelst de strijd tussen hoop en vrees. Vele Duitse prominente figuren zien de bui (van een nederlaag) al hangen en positioneren zich zo dat zij zich ofwel nog kunnen verrijken of dat zij de dans ontspringen. Berlijn is plaats van handeling in dit uitermate knap geschreven verhaal. De dreiging, de spanning, de onderdrukking, de verschrikkingen; het wordt op een geweldige manier vormgegeven. Door enerzijds de feitelijke gebeurtenissen te vertellen en anderzijds door emotie toe te voegen aan ieder personage dat een rol speelt. Het creëert van elk personage een geloofwaardig en authentiek pakketje aan uiterlijke en innerlijke kenmerken. Fabelachtig goed gedaan.
De spanning is niet thrillerachtig hoog. Het is meer het voortdurende beklemmende gevoel van dreiging die door het verhaal loopt als een van snelheid wisselende pompende slagader. Ik heb ervoor gekozen om te lezen met een Ipad in de buurt. Zo kon ik naast de plattegrond van Berlijn ook een kort geschiedkundig stukje lezen over de personages.
De al eerder genoemde emoties die worden beschreven, hebben mij meermaals in verwarring gebracht. De angst van de Duitse bevolking heeft mij nooit eerder beziggehouden. Totdat ik dit boek las. De geallieerde troepen die Berlijn vanuit het westen en het oosten wisten te bereiken zaten vol met begrijpelijke bittere emoties ten aanzien van het Derde Rijk en alles dat daarbij hoorde. Een platgebombardeerde stad vol slachtoffers en bange overlevenden, die daarna ten prooi vielen aan verkrachting en vernedering was voor mij een schokkende ervaring. Gevoelens van medeleven en sympathie voor de ‘nieuwe’ onderdrukten vochten intern met mijn ratio. Hoe kan ik sympathie voelen voor Duitsers in die tijd? Zelfs Adolf Hitler kreeg het in dit verhaal voor elkaar tweestrijd te zaaien tussen mijn hoofd en mijn hart. Naast verwarring een bevrijdend gevoel uit het hokjes denken van voorheen.
De auteur wil ik bedanken voor álle gevoelens welke door dit boek werden opgeroepen. Ik voel dat er ruimte is voor een vervolg. Ik blijf Michiel Janzen volgen. De oorlog van toen bracht nu strijd bij mij. Prachtige personages in een fantastisch verhaal. Op de omslag van het boek staat de vraag: ‘Hielp Skorzeny Hitler ontsnappen?’ Ik kan maar een antwoord geven: Lees dit boek! Vier hele dikke sterren voor De jacht op de Führer. Laten we iedere dag de vrede koesteren.
—
Eerder verschenen op Perfecte Buren
