"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De kabinetsformaties

Woensdag, 4 april, 2018

Geschreven door: Onbekend
Artikel door: Peter van Dam

Een groeiend belang van coalitieakkoorden

[Signalering] Juist nu in Nederland en in Duitsland nieuwe kabinetten hun opwachting maken, zijn we twee vuistdikke boeken over kabinetsformaties rijker. Carla van Baalen en Alexander van Kessel bundelden de geschiedenis van alle Nederlandse kabinetsformaties tussen 1977 en 2012. Peter Bootsma publiceerde een vergelijking van de formaties in Nederland en de Bondsrepubliek Duitsland sinds de Tweede Wereldoorlog. Beide boeken benadrukken dat het formatieproces geen spel van berekenende partijen met voorspelbare uitkomsten is maar willen de aandacht vestigen op de zeer uiteenlopende motieven van de betrokkenen. Toch hopen beide boeken ook zicht te bieden op bredere patronen.

Wat levert dat op? In een moeilijk leesbaar boek laat Bootsma zien dat het formatieproces in Nederland rommeliger verloopt dan in Duitsland, doordat de spelregels minder duidelijk zijn en het politieke speelveld minder overzichtelijk is. De studies wijzen op het groeiende belang van gedetailleerd uitgewerkte coalitieakkoorden. Voor Nederland constateren ze een groeiende invloed van de Tweede Kamer, gesymboliseerd door het aanstellen van de informateur sinds 2011. Wat in beide boeken slechts zijdelings naar voren komt, verdient misschien wel de meeste aandacht: de rol van de media en de invloed van instellingen als het Centraal Plan Bureau wijzen erop dat formaties veel meer zijn dan de onderhandelingen van enkele politieke hoofdrolspelers

Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine

Pf