"Ik heb altijd gedacht dat het Paradijs een soort bibliotheek zou zijn" - Jorge Luis Borges

De Kerst Slaper

Dinsdag, 29 maart, 2022

Geschreven door: Onno van Gelder jr.
Artikel door: Hanneke van de Water

“Wat ik gaandeweg leer, onthoud ik en probeer dat een volgende keer zeker te integreren”

[Interview] Voor De Kerst Slaper liet Onno van Gelder zich inspireren door een Veurnse legende. Het werd een fraai (kerst)verhaal voor jong en oud. Een verhaal dat zich ook buiten de kerstperiode overigens prima laat lezen! Nostalgische teksten vinden een verbinding met sfeervolle illustraties, geïnspireerd op het verhaal en de stad Veurne. Net als zijn vorige boeken is ook ‘De Kerst Slaper’ opnieuw een wonderschoon boek. Niet alleen de inhoud is uiterst fraai, maar ook aan de buitenkant van dit bijzondere kleinood is uiterste zorg besteed. Onno heeft daar verregaande invloed op. Ik vraag hem of hij zichzelf als een perfectionist beschouwt.

Onno van Gelder: “Dankjewel voor het compliment. Ik denk inderdaad dat je wel kan zeggen dat ik een perfectionist ben. In veel trouwens want ik probeer telkens binnen mijn eigen grenzen mezelf zover mogelijk te drijven. Wat ik gaandeweg leer, onthoud ik en probeer dat een volgende keer zeker te integreren. Ik heb heel vaak een duidelijk beeld voor ogen van wat ik wil. Het gaat dan overigens niet om grillen en ik probeer ook  goed aan mijn uitgever uit te leggen waarom ik iets wil. Alles wat ik vraag heeft een reden en een doel. Ik krijg gelukkig veel vertrouwen van mijn uitgeverij op dat gebied. Het is een mooie samenwerking. Ik leg mijn visie voor en zij geven raad over de technische aspecten. Vaak ook is er kruisbestuiving en dan wordt er beslist.”

Van Gelder mocht al menig onderscheiding in ontvangst nemen. Zowel voor acteerwerk als voor zijn geschreven prestaties. Ik vraag welke van deze prijzen voor hem het meest betekent en… welke prijs hij ooit heel graag zou winnen.

“Goh, eigenlijk heb ik nog nooit stilgestaan bij welke prijs ik nog zou willen winnen. Je overvalt me. Welke gekregen prijs voor mij het meeste betekent? Eigenlijk zijn ze allemaal evenwaardig. Een prijs is een waardering voor wat je doet. Iedere waardering, groot of klein, lokaal of nationaal doet deugd, is belangrijk. Een team van juryleden heeft zich tenslotte een tijd in jouw werk verdiept. Ze hadden er ook een ander kunnen uitpikken.”

Kookboeken Nieuws

Een tweetal van van Onno’s verhalen uit zijn bundel Passages –te weten Marcel en Jean-François– liggen ten grondslag aan een kortfilm van regisseur Josse de Maesschalck. Onno werkt zelf ook mee aan de film. Staan er meer van dergelijke projecten op stapel?

“Josse raakte inderdaad geïnspireerd door die verhalen uit mijn eerste bundel. Hij schreef een eerste ruw scenario, een verhaal dat eigenlijk begint daar waar dat van mij eindigt. Marcel is in de film het hoofdpersonage, niet de oude dame die door een geur aan haar Marcel herinnerd wordt. Toen ik die versie las was ik direct enthousiast en enorm gevleid. Zo snel na het verschijnen van je eerste boek is dat wel een opsteker. Josse vroeg mij ook om mee te werken als co-scenarist. Het verfilmen laat ik vervolgens volledig aan hem over. In maart van dit jaar zal er gestart worden met draaien en ik zal zelfs een kleine rol vertolken. Voorlopig staan er geen andere, soortgelijke projecten op stapel. Maar wat niet is kan nog komen. Uit ‘Passages’ vind ik bijvoorbeeld ‘Ernestine’ heel geschikt voor een artistieke tekenfilm, vooral vanwege het magisch-realistisch gehalte. Uit mijn nieuwe boek ‘Escapades’ vind ik ‘Victor’ een mooi verhaal voor verfilming.”

Onno, je was eerst acteur en inmiddels ook auteur. Wat heeft het schrijven in gang gezet?

“Ik heb altijd al veel geschreven: brieven, dagboeken, drie keer aan een roman begonnen, maar dat telkens opzij geschoven wegens tijdgebrek. Toen ben ik overgestapt naar het schrijven van kortverhalen. Minder tijdrovend met een sneller, uiteindelijk resultaat. Dat deed ik tussendoor als hobby.
Theater is iets wat je beleeft op het moment zelf. De vibe die in de zaal hangt voel je, dat heb je niet als je achteraf de foto’s of video bekijkt. Een beeldend kunstenaar heeft jaren later nog steeds zijn werk dat hij kan voelen, aanraken. Dus ik wilde een boek, mijn kortverhalen gebundeld. Een eenmalig iets wat ik thuis zou kunnen koesteren, bekijken, doorbladeren. Iets waarvan men 100 jaar later zou kunnen zeggen ‘wie was dat dat nou, ik Google die naam even’.
Ik heb altijd van de klassiekers gehouden en nog steeds. Ik ben nostalgisch van aard, romantisch ook diep van binnen.”

Zijn er auteurs die jou inspireren en die je zelf graag leest?

Ik heb de volledige reeks ‘Les Rougon-Macquart’ van Zola in het Frans verslonden. Nu schaf ik hem opnieuw aan in het Nederlands omdat ik het ook in mijn eigen taal wil lezen. Het Frans van Zola  is weliswaar niet zo enorm moeilijk maar toch moet je af en toe wel eens stoppen om wat op te zoeken. Russische schrijvers, de passionele Zuid-Amerikanen bevallen me eveneens. Federico Garcia Lorca is een Spaanse auteur die ik zeer graag lees, zijn poëzie en theater. Ik heb enkele stukken van hem geregisseerd en gelezen, schitterend … die passie. Maar ik wissel graag af met hedendaagse auteurs, Griet Op de Beeck, Tommy Wieringa, Erwin Mortier …”

Over de meeste acteurs vinden we van alles in de bladen en op social media. Over jouw privéleven is echter nauwelijks iets te vinden. Wil je iets vertellen over jouw thuissituatie?

Onno antwoordt dat zijn werk en privéleven zó in elkaar overvloeien dat er nauwelijks sprake is van een scheidslijn. Ook zijn social media accounts zijn een mengeling van beiden. Toch is dat niet wat ik bedoelde met mijn vraag en ik twijfel of hij mijn intentie niet begreep of liever niet teveel prijsgeeft. Ik doe nóg een poging, iets specifieker dit keer en mijn eerste vermoeden bleek gegrond. Tja, wij Nederlanders zijn wellicht wat nieuwsgieriger en directer dan onze zuiderburen..

Een partner heeft Onno niet; zijn ouders zijn nog wel allebei in leven en genieten nu, na een leven van hard werken, van hun welverdiende rust. Over zijn jeugd vertelt hij: “Tot mijn vijftiende was ik enig kind en wist niet beter dan dat mijn ouders veelal aan het werk waren. Ik was echter een kind dat zich uitstekend in zijn eentje kon vermaken, waarbij vooral mijn rijke fantasie mij gezelschap hield. Ik las graag en veel (Pietje Puk, Pippi Langkous en jawel…de strips van Suske en Wiske). Ik was van jongs af aan al bezig met het creëren van werelden, sferen … Ik keek ook heel graag naar televisie en dan vooral naar films, waar hoogstwaarschijnlijk mijn liefde voor het acteren uit voortgevloeid is. Dat alles heeft mij gevormd tot de man die ik nu ben. Als acteur én als auteur breng je tenslotte verhalen naar de mensen. Beide professies hebben te maken met je inleven in andere situaties, leefwerelden, personen, en dat dan op een zodanige manier vertalen dat de kijker of lezer je begrijpt/kan volgen.

Huisdieren heeft Onno momenteel niet. Hij zou dat wel willen, maar meent dat hij daar te uithuizig voor is. Op welk huisdier zou zijn keuze vallen als hij er wél voldoende tijd voor vrij zou kunnen maken, vraag ik hem. Onno hoeft daar niet lang over na te denken: “Een hond en dan bij voorkeur een teckel. Iedereen bij ons in de familie had een voorliefde voor dat ras. We hebben ze met lang, kort en ruw haar gehad. Op een gegeven moment had ik zelf twee ruwharige teckels, broer en zus: Ramses en Orphée. Ik weet nog goed dat ik de kennel bezocht waar nog twee pups van een nestje zaten. Je begrijpt het al, ik kon het niet over mijn hart verkrijgen om er eentje achter te laten, zo zielig. Geen moment spijt van gehad, het was een feest om die twee samen te zien ravotten, slapen, wandelen … Onafscheidelijk waren ze.
Kijk, als je single bent hoef je met niemand in huis rekening te houden. Dat vergemakkelijkt natuurlijk de hele situatie. Maar sowieso zou ik niet met een vast patroon kunnen werken, de flow moet er ook zijn.
Maar, en dat is meteen een link naar mijn verhaal ‘Bruno’ in ‘Escapades’, ik heb een mooi ruim terras waar ik vogelvoer strooi en waar de vogels enthousiast op af komen. Daar kan ik van genieten. En mijn vele planten, mijn tuin in potten.”

Waar en wanneer schrijf je het liefst en in welke setting krijg je de meeste/beste ideeën voor je verhalen?

“Ideeën kunnen overal en om het even op welk moment komen. Dan neem ik vlug mijn smartphone en spreek het in. Ja, ik weet het, niet direct wat je verwacht van een romantische/nostalgische ziel. Ik heb tal van schriftjes en notebooks, maar die liggen meestal thuis. Ik schrijf het liefst in mijn eigen omgeving, thuis. Daar heb ik alles wat ik nodig heb, zoals een groot assortiment thee en koffie om mij gaande te houden. Ik heb geen vast schrijfmoment. Ik schrijf wel zo goed als iedere dag wanneer ik aan een verhaal bezig ben.
Als ik in een goede vibe zit, kan het gebeuren dat ik rond vier-vijf uur ’s morgens wakker word en in plaats van te woelen gewoon opsta en in de stilte van de ochtend begin te schrijven. Heerlijk! Vooral ’s winters als het nog donker is. Het kan echter ook omgekeerd, namelijk dat ik ’s avonds doorschrijf. Maar ‘normaal’ – van nine to five – komt ook voor hoor.
Kijk, als je single bent hoef je met niemand in huis rekening te houden. Dat vergemakkelijkt natuurlijk de hele situatie. Maar sowieso zou ik niet met een vast patroon kunnen werken, de flow moet er ook zijn.
Ik kan ook enorm geïnspireerd raken door historische steden, daar heb je alles. Niet alleen het verleden maar ook het heden. Want ja, hoe nostalgisch ik ook ben, ik ben toch vooral iemand van deze tijd. Er waren vroeger zeker een aantal betere gewoontes, maar ik had toch geen covid-patiënt willen zijn ergens in 1800 in een groezelige buurt. Familiespullen, foto’s, herinneringen, een verblijf ergens … Dat alles werkt inspirerend en gecombineerd met mijn – niet al te geringe – fantasie kan dat zomaar leiden tot een nieuw kortverhaal.
Wanneer ik niet schrijf, wil ik af en toe wel mensen om me heen, ik hoef ze niet echt aan te spreken, gewoon wandelen op de dijk van Oostende of door de winkelstraten volstaat. Even in de menigte vertoeven. Ook dat werkt inspirerend, de diversiteit, de kleuren, de geluiden.”

Eerder verschenen in Bazarow Magazine

Boeken van deze Auteur: