Dankbaar zijn voor alle mooie dingen en mensen om je heen
[Recensie] Waarom ben ik op deze wereld? Wat is de zin van mijn leven? Iedereen zal zich dat weleens afvragen en voor iedereen is het antwoord anders. Eerder las ik een Nederlands boek waarin een heleboel mensen hun antwoord op deze vraag geven. De Amerikaans-Iraanse filosoof Emily Esfahani Smith gebruikt ook veel voorbeelden, maar ze benadert het onderwerp ook systematisch. Met name in het eerste deel van De kracht van betekenis vat ze allerlei wetenschappelijk onderzoek samen. Ze stelt dat levenszin hebben niet hetzelfde is als gelukkig zijn. Mensen die alleen maar geluk nastreven, hebben vaker een leven zonder diepgang. Juist in onze tijd ontdekken steeds meer mensen dat materiële rijkdom geen voldoening geeft en ze wenden zich tot andere bronnen. De schrijver concludeert dat een zinvol leven steunt op vier pijlers steunt: ergens bij horen, een doel hebben, verhalen vertellen en transcendentie ervaren.
Geloofsgemeenschap
In de hoofdstukken die volgen, licht ze deze pijlers één voor één toe. Ze kunnen ingevuld worden door religie, maar tegenwoordig zijn veel mensen niet (meer) verbonden aan een geloofsgemeenschap. Zij zoeken dan andere manieren, bijvoorbeeld door bij een vereniging te gaan of een praatgroep voor lotgenoten. Op een gegeven moment vind ik de voorbeelden wel erg uitgebreid. Er zijn veel verhalen over mensen die een levensveranderende gebeurtenis hebben meegemaakt, bijvoorbeeld een ongeluk of verlies, waarna ze hun leven hebben omgegooid. Ik vind het te Amerikaans worden (wat verder gelukkig niet te merken is aan de vertaling van Karl van Klaveren en Indra Nathoe). Als ik al die successen achter elkaar lees, voelt mijn eenvoudige leven nog zinlozer aan. Gelukkig benoemt de schrijver ook dat je leven én dat van een ander meer zin kan krijgen door kleine acties, bijvoorbeeld vriendelijk gedag zeggen tegen winkelpersoneel en de schoonmaker die je tegenkomt, in plaats van te negeren.
Het hoofdstuk over de kracht van verhalen vertellen is ook interessant. Iedereen maakt diens eigen levensverhaal, waarvan je stukjes aan anderen vertelt of voor jezelf opschrijft. Zo verwerk je wat er allemaal is gebeurd en geef je het een plek in het grotere geheel. Mensen die dit goed kunnen, weten zin te geven aan wat hun is overkomen.
Je kunt dus zelf van alles doen, terwijl je tegelijkertijd aanvaardt dat je leven tot nu toe is gelopen zoals het is gegaan. Er komt een man voorbij die in een boeddhistisch klooster ging om urenlang per dag te mediteren. Hij leerde juist om het leven te laten gebeuren zoals het gaat, wat je in je alledaagse leven ook kunt doen met mindfulness-technieken. In dit opzicht geeft dit boek dus geen eenduidige boodschap. Het helpt vooral om eens na te denken over je eigen leven en of je daarin iets kleins of groots wilt veranderen. Of het doet je beseffen dat je al best zinvol bezig bent en dankbaar mag zijn voor alle mooie dingen en mensen om je heen.
—
Eerder verschenen op Lalagè leest
