Naar een circulaire economie
[Recensie] De kwetsbare welvaart van Nederland is een ongebruikelijk historisch boek over een belangrijk thema. Ongebruikelijk, omdat het historische analyses koppelt aan beschouwingen over de toekomst en ongegeneerd naar de actualiteitswaarde van geschiedenis vraagt. Met de vraag naar ‘brede welvaart’ is het boek een interventie in het debat over de ‘welvaartsparadox’: hoewel het economisch steeds beter gaat, worden mensen in Nederland niet gelukkiger. De auteurs verklaren dat door te stellen dat welvaart niet slechts een kwestie van economische voorspoed is, maar ook van de omgang met de natuur, andere mensen en kansen voor zelfontplooiing.
Om het welvaartspeil te bepalen, kijken Lintsen en zijn medeauteurs bovendien naar de relatie met de welvaart van mensen elders en naar verwachtingen voor de toekomst. In de periode tussen 1880 en 1960 bereikten mensen in Nederland ‘brede welvaart’. Hun materiële leefomstandigheden verbeterden aanmerkelijk, verschillen tussen mensen werden kleiner, de mogelijkheden tot politieke participatie groeiden. Vanaf 1960 bleef de economie groeien, maar dat ging niet meer gepaard met vergelijkbare verbeteringen van de levenskwaliteit. Consumptie en economische groei stonden voorop, mens en natuur delfden het onderspit.
Deze tamelijk klassieke maatschappijkritiek wordt met veel materiaal toch nogal schematisch uitgewerkt. De geschiedenis krijgt nauwelijks een menselijk gezicht, de strijd en de verschillen die schuilgingen achter maatschappelijke ontwikkelingen komen weinig naar voren. In weerwil van de cultuurkritische insteek zijn de oplossingen die worden aangedragen tamelijk technisch van aard. Het levert een ambitieus en uitdagend boek op, dat voer voor veel discussies zou moeten zijn.
—
Eerder verschenen in Geschiedenis Magazine
